Ideas into movement
Boost TNI's work
50 years. Hundreds of social struggles. Countless ideas turned into movement.
Support us as we celebrate our 50th anniversary in 2024.
Terwijl tienduizenden vluchtelingen om zijn gekomen op de vlucht van geweld en ontberingen naar Europa, is er een groep die grof geld verdient. Dit rapport onthult de militaire en beveiligingsbedrijven die profiteren van de tragedie. Die contracten hebben gewonnen om materieel te leveren voor grenswachten, surveillancetechnologie om grenzen te monitoren en de IT-infrastructuur om migratiestromen te volgen.
De vluchtelingentragedie waarmee Europa geconfronteerd wordt leidt tot opschudding in de wandelgangen van de macht en tot verhitte debatten op straat. Het legt fundamentele breuklijnen bloot in het Europese project, waarbij regeringen er niet in slagen het eens te worden over zelfs maar een beperkte verdeling van vluchtelingen en in plaats daarvan elkaar verwijten maken. Uiterst rechtse partijen stijgen in populariteit bij door bezuinigingen geraakte gemeenschappen, door de schuld voor de economische recessie in de schoenen van een gemakkelijke zondebok te schuiven. Waarbij de echte schuldigen buiten schot blijven: de grotendeels onaanraakbaar gebleven bankelite. Degenen die het meest te verduren hebben zijn de vluchtelingen, die geweld en ontbering ontvluchten en vervolgens klem komen te zitten aan grenzen of tussen landen, en die gedwongen worden steeds gevaarlijkere routes naar de veiligheid te nemen.
Er is echter een groep die enkel geprofiteerd heeft van de vluchtelingentragedie, en in het bijzonder van de investeringen van de Europese Unie in het ‘beveiligen’ van haar grenzen. Dat zijn de militaire en security- bedrijven die materieel leveren voor grenswachten, surveillancetechnologie om grenzen te monitoren en de IT-infrastructuur om migratiestromen te volgen.
Dit rapport zet de schijnwerpers op deze grensbewakingsprofiteurs, door uit te zoeken wie zij zijn en welke diensten ze leveren, hoe ze Europees beleid zowel beïnvloeden als ervan profiteren, en hoe ze worden gefinancierd uit publieke middelen. Het rapport toont aan dat deze bedrijven verre van passieve ontvangers van EU-vrijgevigheid zijn. Door hun niet-aflatende lobbyactiviteiten voor het inzetten van steeds draconischer beveiligingstechnologie aan de Europese grenzenzetten ze actief aan tot een groeiende securitisering van het Europese vluchtelingenbeleid.
Het meest perverse hiervan is dat het aantoont dat sommige van de profiteurs van grensbewakingscontracten ook tot de grootste wapenleveranciers voor het Midden-Oosten en Noord-Afrika behoren, waar ze brandstof leveren voor de conflicten die veel van de vluchtelingen veroorzaken. Oftewel, de bedrijven die de crisis aanjagen profiteren er ook daarna van.
Bovendien worden ze gesteund door Europese staten, die hen wapenexportvergunningen verstrekken en daarna grensbewakingscontracten met hen afsluiten om de gevolgen van die wapeninzet buiten te houden. Ook kan de wapenindustrie profiteren van de steeds meer militaire reactie van de EU op het vluchtelingendrama.
Onder het motto ‘illegale immigratie bestrijden’ is de Europese Commissie van plan het grensbewakingsagentschap Frontex om te zetten in een machtiger Europees Grens- en Kustbewakingsagentschap. Deze moet controle krijgen over de grensbewakingsinspanningen van lidstaten en een actievere eigen rol als grenswacht gaan spelen, waaronder het aanschaffen van eigen materieel. Dit agentschap wordt ondersteund door EUROSUR, een EU-systeem dat de grensbewakingsmonitorings- en surveillanceystemen van lidstaten en derde landen aan elkaar koppelt.
De militarisering van grensbewaking is ook zichtbaar in de ‘European Union Naval Force – Mediterranean Operation Sophia’ (EUNAVFOR MED), evenals de inzet van militairen aan vele grenzen, waaronder die van Hongarije, Kroatië, Macedonië en Slovenië. Maritieme NAVO-missies op de Middellandse Zee assisteren actief de EU-grensbewaking.
Intussen wordt er bij landen buiten de EU op aangedrongen een rol als vooruitgeschoven grensbewakingspost op zich te nemen om te proberen te voorkomen dat vluchtelingen de EU-grenzen bereiken. De recentie migratiedeals met Turkije, die hevig bekritiseerd worden door mensenrechtenorganisaties, ontzeggen vluchtelingen toegang tot Europa en hebben geleid tot meer geweld tegen hen.
Dit rapport laat zien dat:
Dit rapport toont aan hoe de belangen van de Europese politieke leiders, die trachten de grenzen te militariseren, en de belangrijkste Europese wapen- en security-bedrijven, steeds meer gelijk lopen. Het gaat echter niet alleen om samenlopende belangen of profiteren van een crisis, maar ook om de richting die Europa inslaat op dit kritieke moment. Meer dan een halve eeuw geleden waarschuwde de toenmalige Amerikaanse president Eisenhower voor de gevaren van het militair-industriële complex, wier macht “onze vrijheden en het democratisch proces in gevaar zou kunnen brengen”.
Vandaag hebben we te maken met een nog machtiger militair-security-industrieel complex, dat technologieën inzet die zich zowel naar binnen als naar buiten keren. Deze richten zich nu tegen een van de meest kwetsbare, wanhopige groepen mensen ter wereld. We mogen niet toestaand dat het militair-security-industrieel complex hiermee weg komt; dat zou een aanslag zijn op de Europese democratie, en op een Europa gebaseerd op een ideaal van samenwerking en vrede. Zoals Eisenhower het zei: “Op de lange weg van de geschiedenis die nog geschreven wordt, moet deze steeds kleiner wordende wereld van ons voorkomen een samenleving van angst en haat te worden, en, in plaats daarvan, een trotse confederatie van wederzijds vertrouwen en respect zijn.”