ငင္းပယ္ခံရလ်က္ရွိသည့္ ရယူသံုးစြဲပိုင္ခြင့္ - ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ ေျမယာအခြင့္အေရးႏွင့္ တိုင္းရင္းသားပဋိပကၡ

Publication date:

ေျမယာႏွင့္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈဥပေဒသစ္မ်ားသည္ အႀကီးစားရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္မ်ားကိုသာ အက်ိဳးျပဳလ်က္ရွိၿပီး အထူးသျဖင့္ လူနည္းစု တိုင္းရင္းသား ေဒသမ်ားရွိ အေသးစားတစ္ႏိုင္တစ္ပိုင္ေတာင္သူမ်ားကို အက်ိဳးျဖစ္ထြန္းေစျခင္း မရွိသည့္အျပင္ တိုင္းရင္းသားရပ္ရြာလူထုမ်ား၏ ေျမယာအခြင့္အေရးကိုလည္း ထည့္သြင္းစဥ္းစားထားျခင္းမရွိေပ။

About ငင္းပယ္ခံရလ်က္ရွိသည့္ ရယူသံုးစြဲပိုင္ခြင့္ - ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ ေျမယာအခြင့္အေရးႏွင့္ တိုင္းရင္းသားပဋိပကၡ

Publication type
Policy briefing
Part of series
Myanmar Policy Briefing Series , 11
ISBN/ISSN
2214-8957

ျျမန္မာႏိုင္ငံရွိ လူနည္းစုတိုင္းရင္းသားအုပ္စုမ်ားအေနျဖင့္ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈႏွင့္ အပယ္ခံရမႈမ်ားကို အစဥ္အဆက္ခံစားလာခဲ့ရသျဖင့္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႕အစည္းေပါင္းမ်ားစြာမွ တိုင္းရင္းသားအခြင့္အေရးႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္အတြက္ လူမ်ားစုဗမာတိုင္းရင္းသားမ်ား လႊမ္းမိုးခ်ဳပ္ကိုင္ထားသည့္ ဗဟိုအစိုးရကို ဆန္႔က်င္တိုက္ခိုက္လ်က္ရွိသည္။ တိုက္ပြဲအမ်ားစုသည္ တိုင္းရင္း သားလူနည္းစုအဖြဲ႕မ်ား ပ်ံ႕ႏွံ႔ေနထိုင္လ်က္ရွိသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံနယ္စပ္တစ္လႊား၌ ျဖစ္ပြားလ်က္ရွိသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ကမာၻေပၚ၌ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးကြဲျပားမႈ အမ်ားဆံုးႏိုင္ငံမ်ားထဲမွ တစ္ခုျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံ့လူဦးေရ၏ ၃၀-၄၀ ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔ သည္ တိုင္းရင္းသားလူနည္းစုမ်ားျဖစ္ၾကၿပီး ႏိုင္ငံအက်ယ္အ၀န္း၏ ၅၇% ခန္႔ကို ကိုယ္စားျပဳလ်က္ရွိသည္။ ယင္းနယ္ေျမေဒသမ်ားသည္ ဆင္းရဲ၍ အၿမဲတမ္းလိုလို ဖိႏွိပ္ညွင္းဆဲခံရလ်က္ရွိသည့္ တိုင္းရင္းသားလူနည္းစုမ်ား၏ ေနအိမ္မ်ားတည္ရွိရာ ေဒသမ်ားျဖစ္သည္။ ထိုကဲ့သို႔ေသာ ဆင္းရဲႏြမ္းပါး၍ တိုက္ပြဲမ်ားျဖင့္ မြစာႀကဲလ်က္ ရွိသည့္ ေဒသမ်ား၌ ေနထိုင္သူအမ်ားစုသည္ ကုန္းျမင့္စိုက္ပ်ိဳးေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို ေဖာ္ေဆာင္လ်က္ရွိသည့္ တစ္ေန႔လုပ္တစ္ေန႔စား ေတာင္သူလယ္သမားမ်ားျဖစ္ ၾကသည္။ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ ဆံုးရႈံးနစ္နာမႈမ်ားသည္ ျပည္တြင္းစစ္ႀကီးကို အားျဖည့္ ေမာင္းႏွင္ေပးလ်က္ရွိသည့္ အဓိကေလာင္စာျဖစ္ေနသည္။ ယင္းေဒသမ်ားရွိ သဘာ၀သယံဇာတအရင္းအျမစ္မ်ားကို ဗဟိုအစိုးရမွ စနစ္တက် ေခါင္းပံုျဖတ္အ ျမတ္ထုတ္လ်က္ရွိၿပီး ေဒသခံလူထုမ်ား၏ အက်ိဳးစီးပြားအတြက္ ျပန္လည္သံုးစြဲမႈ အလ်ဥ္းမရွိေပ။

သံုးသပ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ အႀကံျပဳတင္ျပေထာက္ခံခ်က္မ်ား

  • ေျမယာႏွင့္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈဥပေဒသစ္မ်ားသည္ အႀကီးစားရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္မ်ားကိုသာ အက်ိဳးျပဳလ်က္ရွိၿပီး အထူးသျဖင့္ လူနည္းစု တိုင္းရင္းသား ေဒသမ်ားရွိ အေသးစားတစ္ႏိုင္တစ္ပိုင္ေတာင္သူမ်ားကို အက်ိဳးျဖစ္ထြန္းေစျခင္း မရွိသည့္ အျပင္ တိုင္းရင္းသားရပ္ရြာလူထုမ်ား၏ ေျမယာအခြင့္အေရးကိုလည္း ထည့္သြင္း စဥ္းစားထားျခင္းမရွိေပ။
  • အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးသေဘာတူညီခ်က္ အသစ္မ်ားသည္လည္း သယံဇာတ အရင္းအျမစ္ ေပါၾကြယ္၀၍ အႀကီးစားဖြံ႕ၿဖိဳးေရး စီမံကိန္းမ်ားေဖာ္ေဆာင္လ်က္ သည့္ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡမ်ားကို ေတြ႕ႀကံဳခံစားခဲ့ရသည့္ တိုင္းရင္းသားေဒသ မ်ားအတြင္း ေျမယာလုယူမႈမ်ားကို ျဖစ္ေပၚေစလ်က္ရွိသည္။ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႕ အစည္းအေတာ္မ်ားမ်ားက အဘက္ဘက္မွ ျခံဳငံုသံုးသပ္ထားသည့္ ႏိုင္ငံေရး သေဘာတူညီခ်က္မ်ား မရရွိမီ ၎တို႔၏နယ္ေျမေဒသမ်ားအတြင္း အႀကီးစားစီးပြား ေရးစီမံကိန္းႀကီးမ်ား ေဖာ္ေဆာင္မႈမျပဳရန္ ဆန္႔က်င္ကန္႔ကြက္လ်က္ရွိသည္။ အျခားအဖြဲ႕အစည္းမ်ားက အဆိုပါစီမံကိန္းႀကီးမ်ားကို ေျပာင္ေျပာင္တင္းတင္းပင္ ဆန္႔က်င္ကန္႔ကြက္လ်က္ရွိသည္။
  • တိုင္းရင္းသားနယ္ေျမေဒသမ်ားရွိ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈမ်ားကို တိုက္ဖ်က္၍ စစ္မွန္သည့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို တည္ေဆာက္ရာ၌ ယင္းေဒသမ်ားအတြင္း ရွိႏွင့္ၿပီးျဖစ္သည့္ ေျမ ယာ၊ ေရ၊ သားငါးႏွင့္ သစ္ေတာဆိုင္ရာ ဓေလ့ထံုးတမ္းမ်ားႏွင့္ အမ်ားသေဘာတူ လုပ္ပိုင္ခြင့္စနစ္မ်ားကို ေလးစားအသိအမွတ္ျပဳရန္ အလြန္အေရးႀကီးသည္။ သို႔မွ သာ ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ စစ္ဒဏ္ခံခဲ့ရသည့္ အပယ္ခံတိုင္းရင္းသားရပ္ရြာလူ ထုမ်ား၏ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းလုပ္ငန္းမ်ားကို ေရရွည္ထိန္းသိမ္းေဖာ္ေဆာင္ ႏိုင္မည္ျဖစ္သည့္အျပင္ ျပည္တြင္းေနရပ္စြန္႔ခြာစစ္ေဘးတိမ္းေရွာင္သူမ်ားႏွင့္ ဒုကၡ သည္မ်ားကို ဆႏၵအေလ်ာက္ေနရပ္ျပန္ႏိုင္ရန္ အေထာက္အကူျပဳမည္ျဖစ္သည္။
  • ေျမယာလုယူမႈႏွင့္ ေရရွည္တည္တံ့ခိုင္ၿမဲမႈမရွိသည့္ စီးပြားေရးေဖာ္ေဆာင္မႈ အေလ့ အထမ်ားကို ရပ္တန္႔၍ သဘာ၀သယံဇာတအရင္းအျမစ္မ်ားကို အသံုးျပဳျခင္း၊ စီမံ ခန္႔ခြဲျခင္း၊ ခြဲေ၀ေနရာခ်ထားေရးႏွင့္ ေဒသတြင္းဖြံ႕ၿဖိဳးေရးဆိုင္ရာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ား ခ်မွတ္ရာ၌ ေဒသခံရပ္ရြာလူထုမ်ား၏ ပူးေပါင္းပါ၀င္မႈႏွင့္ အမ်ားသေဘာတူခြင့္ျပဳ ခ်က္မ်ား ပါရွိေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးရမည္။
  • အစိုးရအေနျဖင့္ ေဒသခံရပ္ရြာလူထုမ်ား၏ ေျမယာမ်ား လုယူခံရျခင္းမရွိေအာင္ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေပးရမည္။ ေျမယာႏွင့္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈဆိုင္ရာ ဥပေဒသစ္ မ်ားကို ျပန္လည္ျပင္ဆင္၍ တိုင္းရင္းသားေဒသမ်ားအပါအ၀င္ အေသးစားေတာင္ သူလယ္သမားမ်ား၏ အခြင့္အေရးႏွင့္ လိုအပ္ခ်က္မ်ားကို ျဖည့္ဆည္းေထာက္ပံ့ ေပးသင့္သည္။

 

မူရင္းဓာတ္ပံုပိုင္ရွင္ - ခင္ပြန္းျဖစ္သူကို ဗမာ့တပ္မေတာ္မွ ဖမ္းဆီးသြားခဲ့ၿပီး ေပ်ာက္ဆံုးေနသည္မွာ တစ္လေက်ာ္ၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ျပန္ေျပာင္းေျပာဆိုမႈအၿပီး၌ ရိုက္ထားသည့္ လဖိုင္နန္ေဘာက္ (အငယ္ဆံုးသမီးႏွင့္အတူ ရိုက္ထားသည့္ ဓာတ္ပံု)၏ ဓာတ္ပံုျဖစ္သည္။ လူမ်ိဳးတံုးသတ္ျဖတ္မႈကို တားဆီးဖို႔ အတူလက္တြဲ ၾကပါစို႔ဟူသည့္အဖြဲ႕မွ ရိုက္ကူးထားသည့္ပံုျဖစ္သည္။ United to End Genocide