သီးႏွံသစ္ေတာေရာေႏွာစိုက္ပ်ိဳးေရးစနစ္ကို ျပစ္မႈေၾကာင္းအရ အေရးမယူဘဲ ေျဖေလွ်ာ့ေပးျခင္း ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ေရႊ႕ေျပာင္းေတာင္ယာစိုက္ပ်ိဳးေရးဆိုင္ရာ သင္ပုန္းႀကီးဖတ္စာ

ဤစိုက္ပ်ိဳးေရးစနစ္သည္ ကမာၻတစ္လႊား တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ ပ်ံ႕ႏွံ႔ေရပန္းစားတဲ့ စနစ္တစ္ခုျဖစ္ေနဆဲျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ လက္လုပ္လက္စား ေက်းလက္ေနလူထုလူတန္းစား သန္းေပါင္းမ်ားစြာသည္ ေရႊ႕ေျပာင္းေတာင္ ယာစနစ္ကို ပင္မအသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္း လုပ္ငန္းတစ္ရပ္အေနျဖင့္ မ်ိဳးဆက္တစ္ဆက္ၿပီးတစ္ဆက္ လက္ဆင့္ကမ္းက်င့္သံုးလာခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ ယေန႔အခ်ိန္ထိလည္း ႏိုင္ငံတစ္နံတစ္လ်ားရွိ ရပ္ရြာအသိုက္အ၀န္းႏွင့္ အိမ္ေထာင္မိသားစုေပါင္းမ်ားစြာ၏ စားနပ္ရိကၡာဖူလံုေရးကို ဆက္လက္ေထာက္ပံ့ေပးေနဆဲျဖစ္သလို ေတာင္သူေတြကိုယ္၌လည္း ယဥ္ေက်းမႈအေမြအႏွစ္တစ္ရပ္အျဖစ္ ဆက္လက္ထိန္းသိမ္းတန္ဖိုးထားေနၾကဆဲျဖစ္သည္။

သို႔ေသာ္လည္း ၁၉ ရာစုအေစာပိုင္းမွစ၍ ႏိုင္ငံအစိုးရအေျမာက္အမ်ားက ၎တို႔လိုလားႏွစ္ျခိဳက္သည့္ အတည္ တက်စိုက္ပ်ိဳးေရးပံုစံထက္ သိမ္ႏုပ္သည့္ စနစ္တစ္ရပ္လို စတင္ရႈျမင္လာခဲ့သည္။ ထိုအျမင္သေဘာထားမ်ိဳးျဖင့္ ေရႊ႕ေျပာင္းေတာင္ယာစနစ္ကို္ ဆိုးရြားလြန္းသျဖင့္ အျမစ္ျပဳတ္ေျမလွန္ဖယ္ရွားရန္္ လိုအပ္သည့္ ျပႆနာတစ္ ရပ္ကဲ့သို႔ ပံုေဖာ္လာခဲ့သည္။ အၿမဲတမ္းလိုလို ေရႊ႕ေျပာင္းေတာင္ယာစိုက္ပ်ိဳးေရးစနစ္ကို သစ္ေတာျပဳန္းတီးေစ သည့္ အဓိကေမာင္းႏွင္အားတစ္ရပ္အျဖစ္ ေ၀ဖန္ျပစ္တင္ေလ့ရွိၿပီး အစိုးရဌာနမ်ားက အၿမဲတမ္းလိုလို အနားေပးစိုက္ကြက္မ်ားကို ‘စြန္႔ပစ္ေျမ’ သို႔မဟုတ္ ‘ေျမဖ်င္း’ဟု ေခါင္းစဥ္တပ္သိမ္းယူကာ အျခားေသာေျမယာအသံုး ျပဳမႈပံုစံမ်ားအတြက္ လုပ္ပိုင္ခြင့္ျပန္လည္ခ်ေပးလ်က္ရွိသည္။ ဤကဲ့သို႔ေသာ အေရးယူေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားက ေရႊ႕ေျပာင္းေတာင္ယာစိုက္ပ်ိဳးလ်က္ရွိသည့္ နယ္ေျမေဒသအမ်ားအျပားကို ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈ၊ ဆံုးရႈံးနစ္နာမႈနဲ႔ ပဋိပကၡမ်ားဆီသို႔ ဦးတည္တြန္းပို႔လ်က္ရွိသည္။

ေရႊ႕ေျပာင္းေတာင္ယာက ဘာေၾကာင့္ဒီေလာက္ထိ ၀ိေရာဓိျဖစ္ေနရသလဲ။ မတူကြဲျပားတဲ့ အက်ိဳးပတ္သက္ပါ ၀င္သူေတြရဲ႕ အျမင္သေဘာထားေတြ ဘာေၾကာင့္ဒီေလာက္ထိ ကြဲလြဲေနၾကသလဲ။ တစ္ဖက္က ေလးေလးစား စားတန္ဖိုးထားက်င့္သံုးေနတဲ့ ရိုးရာဓေလ့တစ္ခုျဖစ္ေနေပမယ့္ အျခားတစ္ဖက္ကေတာ့ ရာဇ၀တ္မႈက်ဴးလြန္တဲ့ ျပစ္မႈတစ္ခုလိုဘဲ သေဘာထားေနၾကတာ ဘာေၾကာင့္လဲ။  

ဤစာတမ္း၌ မတူကြဲျပားသည့္ ရႈေထာင့္ေပါင္းစံုကို လႊမ္းျခံဳေဖာ္ျပထားသကဲ့သို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံအစိုးရအေနျဖင့္ သန္းေပါင္းမ်ားစြာေသာ ေရႊ႕ေျပာင္းေတာင္ယာစိုက္ပ်ိဳးသူမ်ား၏ စိတ္ကူးအိပ္မက္မ်ားကို ယခုထက္ပို၍ ထိထိ ေရာက္ေရာက္ တရား၀င္ကိုယ္စားျပဳႏိုင္ေစမည့္ နည္းလမ္းမ်ားကိုပါ ေဆြးေႏြးတင္ျပထားပါသည္။ အထူးသျဖင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးအာဏာခြဲေ၀က်င့္သံုးမႈဆိုင္ရာ အခင္းအက်င္းမ်ိဳး၌ ၎တို႔ကို မည္မွ်အ တိုင္းအတာအထိ မည္ကဲ့သို႔ ထည့္သြင္းစဥ္းစားေပးမည္နည္း။ စာတမ္းအတြင္း၌ အဓိကက်သည့္ သံုးသပ္တင္ ျပခ်က္မ်ားႏွင့္ တိုက္တြန္းအႀကံျပဳခ်က္(၅)ခ်က္ကို ေဆြးေႏြးတင္ျပထားပါသည္။ 

၁။ ေရႊ႕ေျပာင္းေတာင္ယာ၏ အေျခခံသေဘာတရားမ်ားအေပၚ အထူးသျဖင့္ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရအဆင့္၌ မ်ားစြာ နားလည္မႈလြဲမွားေနဆဲျဖစ္သည္။

• ေရႊ႕ေျပာင္းေတာင္ယာစိုက္ပ်ိဳးေရးစနစ္ရဲ႕ အေရးပါမႈနဲ႔ အက်ိဳးျပဳမႈကို ရွင္းလင္းအတည္ျပဳဖို႔အတြက္ သ တင္းအခ်က္အလက္ေတြ အမ်ားႀကီးလိုအပ္ေနဆဲပါ။ မလိုလားအပ္တဲ့ ရႈပ္ေထြးမႈေတြ၊ တစ္ဖက္သတ္ ေကာက္ခ်က္ခ်မႈေတြနဲ႔ မတရားတဲ့အက်ိဳးဆက္ေတြကို ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ဖို႔အတြက္ ေရႊ႕ေျပာင္းေတာင္ယာ စနစ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ေနၾကတဲ့ မူ၀ါဒခ်မွတ္သူေတြနဲ႔ ဗ်ဴရိုကရက္အရာရွိေတြကို ဒီစနစ္ေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး(အထူးသျဖင့္ သစ္ေတာလုပ္ငန္း၊ စိုက္ပ်ိဳးေရး၊ ေျမယာအုပ္ခ်ဳပ္ေရးနဲ႔ တိုင္းရင္းသားေရးရာကိစၥရပ္ေတြ) အခုထက္ပိုနားလည္သေဘာေပါက္လာေအာင္ အျမင္ဖြင့္ပညာေပးဖို႔  မျဖစ္မေနလိုအပ္ပါတယ္။

၂။ အထူးသျဖင့္ ႏိုင္ငံေရးလုပ္ငန္းစဥ္မ်ားက ေရႊ႕ေျပာင္းေတာင္ယာစိုက္ပ်ိဳးသူမ်ားအား ျပင္းျပင္းထန္ထန္ဆန္႔ က်င္ကန္႔ကြက္လ်က္ရွိၿပီး ေရႊ႕ေျပာင္းေတာင္ယာစိုက္ပ်ိဳးေရးစနစ္ကို က်င့္သံုးေနၾကသည့္ တစ္ပိုင္တစ္ႏိုင္စားေရ ရိကၡာထုတ္လုပ္သူမ်ား၏ ဒီမိုကေရစီထံုးနည္းစံက်ျဖစ္သည့္ စိတ္ကူးအိပ္မက္မ်ားကို ေလာက္ေလာက္လားလား ထည့္သြင္းစဥ္းစားေပးျခင္းမရွိေပ။  

• ဒီမိုကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းေရးနဲ႔အတူ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ေရႊ႕ေျပာင္းေတာင္ယာစိုက္ပ်ိဳးသူေတြရဲ႕ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းလုပ္ငန္းေတြကို တရား၀င္ၿပီး ဂုဏ္သိကၡာရွိတဲ့ အလုပ္တစ္ခုအျဖစ္ ဥပေဒထဲမွာ တေလးတစားထည့္သြင္း အသိအမွတ္ျပဳေပးထားဖို႔ မျဖစ္မေနလိုအပ္ပါတယ္။ 

၃။ မူ၀ါဒအခင္းအက်င္း တိုးတက္ျဖစ္ထြန္းလာေအာင္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေသာ္လည္း အျပဳသေဘာေဆာင္သည့္ အက်ိဳးရလဒ္မ်ား ျဖစ္ထြန္းလာမည္ဟု ကံေသကံမ မေျပာႏိုင္ေသးေပ။ ကုန္လြန္ခဲ့သည့္ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားအတြင္း ႏိုင္ငံတကာသိပၸံနည္းက်အျမင္သေဘာထားသည္ ေရႊ႕ေျပာင္းေတာင္ယာစိုက္ပ်ိဳးေရးကို မွ်မွ်တတတန္ဖိုးထား အသိအမွတ္ျပဳမႈဆီသို႔ ေျပာင္းလဲလာသလို(ဥပမာ Dressler et al.2016) ျပည္တြင္း၌လည္း ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ အမ်ိဳး သားေျမအသံုးခ်မႈမူ၀ါဒႏွင့္ လက္ရွိစိုက္ပ်ိဳးေရးမူ၀ါဒမူၾကမ္းတို႔တြင္လည္း ေယဘုယ်ဆန္ဆန္ အျပဳသေဘာျဖင့္ အသိအမွတ္ျပဳထားသည္ဟု ရႈျမင္ရပါသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ေျမယာႏွင့္ စိုက္ပ်ိဳးေရးမူ၀ါဒတို႔အျပင္ ရာသီဥတု ႏွင့္ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ဆိုင္ရာမူ၀ါဒအပါအ၀င္ ဥပေဒျပဳေရးလုပ္ငန္းစဥ္မ်ား၌ ေျမာက္မ်ားလွစြာေသာ လႊမ္းမိုး ဖိအားေပးမႈမ်ားကို ရင္ဆိုင္ေနရဆဲျဖစ္သည္။ 

• ေရႊ႕ေျပာင္းေတာင္ယာစိုက္ပ်ိဳးေရးက႑ထဲက အထိခိုက္လြယ္တဲ့ သီးျခားအပိုင္းေတြကို အကာအကြယ္ ေပးမယ့္ မူ၀ါဒေတြကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔နဲ႔ အေသးစိတ္ေရးဆြဲျပင္ဆင္ၿပီးေတာ့ ဥပေဒနဲ႔ ဗ်ဴရိုကေရ စီဆန္တဲ့ အေလ့အက်င့္ေတြထဲ မျဖစ္မေနသြတ္သြင္းထားရွိဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ေက်းရြာပိုင္ေျမေတြ (လက္ရွိစိုက္ပ်ိဳးေနတာေရာ အနားေပးထားတာေရာအပါ)မွာ ေရႊ႕ေျပာင္းစိုက္ပ်ိဳးမႈကို မျဖစ္မေနအသိ အမွတ္ျပဳေပးဖို႔၊ ဓေလ့ထံုးတမ္းစနစ္မ်ားကို အားေပးအားေျမွာက္ျပဳဖို႔နဲ႔ လုပ္ပိုင္ခြင့္အာမခံခ်က္ရွိေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔ လိုအပ္တယ္။ အထူးသျဖင့္ သီးႏွံစိုက္ပ်ိဳးထြန္ယက္ထားျခင္းမရွိဘဲ အနားေပးထား တဲ့ စိုက္ကြက္ေတြအတြက္ အရမ္းအေရးႀကီးပါတယ္။

၄။ ေရႊ႕ေျပာင္းေတာင္ယာစိုက္ပ်ိဳးသူမ်ား၏ အက်ိဳးစီးပြားအတြက္ မူ၀ါဒေျပာင္းလဲေရး စည္းရံုးအေရးဆိုမႈမ်ား ျပဳ လုပ္၍ ေတာက္ပသည့္အနာဂတ္ဆီသို႔ ေတာင္သူမ်ား တက္လွမ္းႏိုင္ေအာင္ ကူညီေပးရန္အတြက္ ဥပေဒအရ အသိအမွတ္ျပဳမႈအျပင္ အစိုးရ၏ စဥ္ဆက္မျပတ္ အားေပးေထာက္ပံ့မႈကိုလည္း လိုအပ္ေနပါသည္။ 

• ေရႊ႕ေျပာင္းေတာင္ယာစိုက္ပ်ိဳးေရးစနစ္အေပၚ မွီခိုအားထားေနၾကရတဲ့ ေက်းလက္ေနလူထုလူတန္းစား ေတြရဲ႕ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းမႈကို အာမခံခ်က္ရွိေအာင္ အကာအကြယ္ေပးဖို႔နဲ႔ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္လာ ေအာင္ အားေပးကူညီဖို႔အတြက္ ျပည္နယ္နဲ႔ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရအဆင့္မွာ သီးႏွံ-သစ္ေတာေရာေႏွာ စိုက္ပ်ိဳးေရးဦးစီးဌာန သို႔မဟုတ္ ဌာနခြဲလို အဖြဲ႔အစည္းမ်ိဳးရွိေနဖို႔ လိုအပ္ေနပါတယ္။

၅။ အသိအမွတ္ျပဳေပးရန္ႏွင့္ မိမိ၏အခြင့္အေရးမ်ားကို ခိုင္မာစြာ ေတာင္းဆိုႏိုင္ရန္ ေရႊ႕ေျပာင္းေတာင္ယာ စိုက္ပ်ိဳးသူေတာင္သူမ်ားကိုယ္တိုင္ မ်က္ေျခမျပတ္ စနစ္တက်စည္းရံုးလႈပ္ရွားမႈျပဳရန္ မျဖစ္မေနလိုအပ္ပါသည္။

• ေရႊ႕ေျပာင္းေတာင္ယာစိုက္ပ်ိဳးသူေတြရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြားနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ သီးျခားမူ၀ါဒေရးရာ အေျပာင္းအ လဲေတြကို ေရးဆြဲျပင္ဆင္ၿပီး ရွင္းလင္းျပတ္သားစြာ စည္းရံုးေျပာဆိုႏိုင္ဖို႔အတြက္ နယ္ခံအဖြဲ႔အစည္း ေတြ၊ ကြန္ရက္ေတြနဲ႔ သမဂၢအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ေတြရဲ႕ အင္အားေတြလည္း လိုအပ္ပါတယ္။