"လူ႔ပိုင္ခြင့္၊ လူ႔သိကၡာ၊ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ တရားမၽွတမႈ တန္ဖိုးမ်ားကို အေလးမထားပါက ကၽြန္ုပ္တို႔ကို ပိုမို၍ အထိနာေစေတာ့မည္။” ျမန္မာနိုင္ငံ အရပ္ဘက္ျ ပည္သူ႔ အဖြဲ႕ အစည္းမ်ား၏ သေဘာထားထုတ္ျပန္ခ်က္မ်ား

လက္ရွိ COVID-19 ကပ္ေရာဂါမွ နိုင္ငံႏွင့္ ေဒသနယ္နမိတ္မ်ားသည္ ကာကြယ္ေပးနိုင္မႈ အလြန္ နည္းပါးသည္ကို ေတြ႕ရွိရပါလိမ့္မည္။ ၎မွာ ျမန္မာနိုင္ငံအစိုးရမွ တ႐ုတ္နိုင္ငံတြင္ ကပ္ေရာဂါ စတင္ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာေနရာျဖစ္သည့္ ဝူဟန္ၿမိဳ႕ႏွင့္ မိုင္ေပါင္း ၂၃၉၀ ကီလိုမီတာေဝးသည္ကို အကာ အကြယ္တစ္ခုအေနႏွင့္ယူဆဟန္ရွိခဲ့သည္ႏွင့္ ဆန႔္က်င္ဘက္ျဖစ္ေနပါသည္။ 

ျမန္မာအာဏာပိုင္မ်ားအေနျဖင့္ အိမ္နီးျခင္းတ႐ုတ္နိုင္ငံတြင္ ကပ္ေရာဂါစတင္ျပန႔္ပြားေနစဥ္ကပင္ အံ့ဩမင္သက္စြာျဖင့္ ဆိုးရြားလွသည့္ အက်ိဳးဆက္ကို ၾကည့္ေနခဲ့ၿပီး ျပင္ဆင္မႈ ျပဳလုပ္ရန္ သတိ မမူမိခဲ့ပါ။ လြန္ခဲ့ေသာ သုံးလခန႔္အတြင္းတြင္ ၎၏ နယ္နမိတ္အတြင္း COVID-19 ကူးစက္သူ မရွိဟူ၍သာ ေၾကျငာခဲ့သည္။ ႏွစ္ကာလမ်ားစြာ ေထာက္ပံ့မႈနည္းပါးျခင္း၊ လ်စ္လ်ဴရႈခံထားရျခင္း ႏွင့္ ျပည္တြင္းစစ္ဆိုးမ်ားေၾကာင့္ ျမန္မာနိုင္ငံ၏ ျပည္သူ႔က်န္းမာေရးစနစ္ သည္ နိုင္ငံတကာႏွင့္ ယွဥ္လ်င္ အႏွိမ့္ဆုံးအဆင့္ သတ္မွတ္ခံထားရပါသည္။ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ အလြန္ႀကီးမားကာ အထူးတုံ႔ျပန္ေဆာင္ရြက္ရန္ လိုအပ္ေသာ လက္ရွိအၾကပ္အတည္းသည္ ျမန္မာနိုင္ငံအေနျဖင့္ ၾကဳံေတြ႕ရေသာ အႀကီးမားဆုံးေသာ စိန္ေခၚမႈျဖစ္နိုင္ပါသည္။ လြဲမွားစြာေဆာင္ရြက္မိပါက လူအသက္ေပါင္းမ်ားစြာႏွင့္ လူမႈအဝန္းအဝိုင္း အမွီသဟဲတည္ေဆာက္ပုံအပါအဝင္ ပို၍ ႀကီးမားေသာ စီးပြားေရးႏွင့္ နိုင္ငံေရးအက်ိဳးဆက္မ်ားျဖစ္ေပၚကာ ေပးဆပ္မႈ အလြန္ႀကီးမား ပါလိမ့္မည္။

အစိုးရအေနျဖင့္ ကပ္ေရာဂါအေျခအေနကို တုံ႔ျပန္ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ အလြန္ထိခိုက္လြယ္ေသာ အေျခအေနမ်ားေအာက္တြင္ ေနထိုင္ေနရေသာ ရာေထာင္ခ်ီေသာလူမ်ားကို ထပ္မံ၍ ဖယ္ထုတ္ျခင္း မျပဳမိရန္အထူးဂ႐ုျပဳရပါလိမ့္မည္။ ၎တို႔မွာ ျပည္တြင္းေနရပ္စြန႔္ခြာသူမ်ား၊ နိုင္ငံမဲ့သူမ်ား၊ ေရႊ႕ေျပာင္းလုပ္သားမ်ား၊ ကပ္ေရာဂါေၾကာင့္ အလုပ္လက္မဲ့ျဖစ္ရသူမ်ား၊ ယုံၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ အက်ဥ္းခ်ခံေနရသူမ်ား၊ မသန္စြမ္းမ်ား၊ သက္ႀကီးရြယ္အို စသည္တို႔ အပါအဝင္ျဖစ္သည္။ ယခုအခ်ိန္အထိ ျမင္ေတြ႕ရသည္မွာ အားရစရာေကာင္းမေနပါ။

နိုင္ငံေတာ္အေနျဖင့္ကပ္ေရာဂါအားရင္ဆိုင္ရန္ ျပင္ဆင္မႈမ်ားအတြက္သာ အာ႐ုံစိုက္ကာ ႀကိဳးပမ္း အားထုတ္ရမည့္အစား တိုင္းရင္းသားေဒသမ်ားတြင္ စစ္ေဘာင္ခ်ဲ႕ျခင္း ဆက္လက္ျဖစ္ေပၚ ေနပါသည္။ အထူးသျဖင့္ ရခိုင္ႏွင့္ ခ်င္းျပည္နယ္မ်ားတြင္ အစိုးရစစ္တပ္ႏွင့္ ရကၡိဳင့္တပ္မေတာ္ ႏွစ္ဘက္အျပင္းအထန္တိုက္ပြဲ ျဖစ္ေနကာ လူေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာ ေနရပ္စြန႔္ခြာထြက္ေျပးခဲ့ရသည္။ ကေလးငယ္မ်ားႏွင့္ သက္ႀကီးရြယ္အိုမ်ားအပါအဝင္ လူအေျမာက္အျမားသည္လည္း စစ္ပြဲေၾကာင့္ အသက္ဆုံးရႈံးခဲ့ရသည္။ ေနရပ္စြန႔္ခြာထြက္ေျပးလာရေသာသူမ်ားသည္ အနီးအနားၿမိဳ႕မ်ားတြင္ ယာယီတဲမ်ားထိုးကာ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုး ကူးစက္ျခင္းမွ ကာကြယ္နိုင္ျခင္းမရွိသည့္ အေျခအေနမ်ား ေအာက္တြင္ ေနထိုင္ေနရပါသည္။ 

ထို႔ေၾကာင့္ နဂိုကပင္ရွိေနေသာအၾကပ္အတည္းမ်ားအေပၚတြင္ ထပ္ဆင့္ အၾကပ္အတည္း အသစ္ၾကဳံေနရေသာအခ်ိန္တြင္ ျမန္မာနိုင္ငံရွိအရပ္ဘက္ျပည္သူ႔အဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွ အတူတကြ စုစည္းကာ ေရွ႕ကာလအတြက္ ရည္ရြယ္ကာ သေဘာထားရပ္တည္ခ်က္ ႏွစ္ေစာင္ ထုတ္ျပန္ ခဲ့ပါသည္။ ပထမ ထုတ္ျပန္ခ်က္အား ၂၈ မတ္လ ၂၀၂၀တြင္ ထုတ္ျပန္ကာ အရပ္ဘက္ အဖြဲ႕အစည္းေပါင္း ၂၅၁ဖြဲ႕မွ ပါဝင္၍ ျမန္မာနိုင္ငံအစိုးရအေနျဖင့္ အေရးေပၚအေျခအေန တုံ႔ျပန္ရာတြင္ လူ႔ပိုင္ခြင့္၊ လူ႔ဂုဏ္သိကၡာ၊ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ တရားမၽွတမႈ စသည့္ တန္ဖိုးထားမႈမ်ား အေပၚအေျခခံရန္ ေတာင္းဆိုထားပါသည္။ ဒုတိယထုတ္ျပန္ခ်က္အား ၃၀ မတ္လ ၂၀၂၀တြင္ ထုတ္ျပန္ကာ အာဆီယံနိုင္ငံမ်ားမွ အရပ္ဘက္ အဖြဲ႕အစည္းေပါင္း ၄၂၃ ဖြဲ႕ ပါဝင္ကာ ကုလသမဂၢ အေထြေထြအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္မွ စစ္ပြဲမ်ားအားလုံး အပစ္အခတ္ရပ္စဲၾကပါရန္ တိုက္တြန္းခ်က္ အေပၚလိုက္နာေဆာင္ရြက္ၾကပါရန္ႏွင့္    ထိုကဲ့သို႔ ေဆာင္ရြက္ျခင္းသည္ “ပညာသတိရွိေသာ ေျခလွမ္းျဖစ္႐ုံသာမက က်င့္ဝတ္သီလအရ လိုအပ္”ၿပီး ကပ္ေရာဂါအၾကပ္အတည္းကို တုံ႔ျပန္ရာတြင္ လူသားလုံျခဳံေရး ႏွင့္ လူမႈေရးတရား မၽွတမႈကို အဓိကထားရမည္ဟု ေတာင္းဆိုထား ပါသည္။ 

TNI အေနျဖင့္ ယခုအၾကပ္အတည္းကာလတြင္ စစ္မွန္ေသာ လူမႈေရးတရားမၽွတမႈအတြက္ တြန္းတိုက္လႈံ႔ေဆာ္ေနေသာ ျမန္မာနိုင္ငံရွိအရပ္ဘက္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ အတူရပ္တည္ေနပါသည္။ လူမႈေရးတရားမၽွတမႈသည္သာလ်င္ ေနာက္ထပ္ေဘးအႏၲရာယ္ဆိုးမ်ား ႏွင့္ ကပ္ေရာဂါမ်ား ထပ္ခါတလဲျဖစ္ပြားျခင္းမွ ကာကြယ္ရန္ ေရရွည္အတြက္ ထိေရာက္ေသာ ကာကြယ္ေဆး ျဖစ္နိုင္သည္ဟု ယုံၾကည္ပါသည္။ ထိုမွသာ COVID-19 အလြန္ကာလတြင္ ျမန္မာနိုင္ငံအေနျဖင့္ ပို၍ ေကာင္းမြန္ေသာ လမ္းေၾကာင္းေဖာ္ေဆာင္ကာ ေလၽွာက္လွမ္းနိုင္မည္ျဖစ္သည္။