ေငြရတုတုိင္ျပီးသည့္ မြန္ျပည္သစ္ပါတီ၏ အပစ္ခတ္ရပ္စဲေရးကာလကုိ ေျခရာခံျခင္း ေရးသူ - စေဝါမြန္

ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ အစုိးအရဆက္ဆက္အား ႏွစ္ေပါင္း (၄၀) နီးပါး လက္နက္ကုိင္လမ္းစဥ္ျဖင့္ မြန္အမ်ဳိး သားႏုိင္ငံေရးအတြက္ လႈပ္႐ွားေနသည့္ မြန္ျပည္သစ္ပါတီသည္ ၁၉၉၅ ခုႏွစ္၊ ဇြန္လ (၂၉) ရက္ေန႕တြင္ တပ္မေတာ္အစုိးရႏွင့္ အပစ္ခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီမႈမ်ား ရယူခဲ့သည္မွာ ၂၅ ႏွစ္ပင္ျပည့္ခဲ့၍ ေငြရတုပင္တုိင္ခဲ့ျပီးျဖစ္သည္။ မြန္ျပည္သစ္ပါတီသည္ ျမန္မာျပည္ ေတာင္ပုိင္း ေဒသတစ္ခြင္တြင္ အေျခစိုက္လႈပ္႐ွားခဲ့သည့္ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္အဖြဲ႕အစည္း တစ္ရပ္ ျဖစ္သည္။

Authors

Article by

Sawor Mon

Pone Mon

အပစ္ခတ္ရပ္စဲေရးေဆြးေႏြးစဥ္ကာလျမင္္ကြင္းတခ်ဳိ႕

မြန္ျပည္သစ္ပါတီ အပစ္ခတ္ရပ္စဲေရး ရယူရသည့္အေၾကာင္းအရင္းကုိ ေျခရာခံေမးျမန္းစုံစမ္း ၾကည့္ ေသာအခါတြင္ ယူဆခ်က္အမ်ဳိးမ်ဳိး႐ွိေနသည္။ ျဖစ္တန္ေျခ႐ွိေသာ အခ်က္အလက္မ်ားကုိ သိ႐ွိႏုိင္ရန္အတြက္ အပစ္ခတ္ရပ္စဲေရးသေဘာတူညီမႈ ရယူသည့္ကာလမ်ားတြင္ မွတ္တမ္းတင္သမား ပါတီဝင္ေဟာင္း တစ္ဦးျဖစ္သူအား ေမးျမန္းေသာ အခါတြင္မြန္ျပည္သစ္ပါတီဘက္ကလည္း ဘာရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ စစ္အစုိးရနဲ႔ အပစ္ရပ္ရသလဲ ဆုိတာကုိေတာ့ တိတိက်က် မမွတ္မိေတာ့ဘူး။ေတာ္လွန္ေရးမွာ အျမဲတမ္းရန္သူ၊ အျမဲတမ္းမိတ္ေဆြဟူ၍မ႐ွိဆုိတဲ့မူ႐ွိသလုိ၊ မြန္ျပည္သစ္ရဲ႔ အႀကီးဆုံးစုိးရိမ္မႈတစ္ခုက KNU သာ NMSP ထက္အရင္ေစာျပီး အပစ္ရပ္ႏုိင္ခဲ့မယ္ဆုိရင္ က်န္ရစ္ျဖစ္သြားမွာ စုိးရိမ္မႈေတြလည္း ရွိပုံရတယ္။  မြန္ျပည္သစ္ ပါတီဘက္မွာလဲ စစ္ပန္းတာမ်ဳိးလည္း ရွိပါတယ္။ ေရးၿမဳိ႔နယ္မွာ တပ္ခြဲတစ္ခဲြ လက္နက္ခ်လိုက္တာ ရွိခဲ့တယ္။ ေနာက္ျပီး ဘ႑ာေရးၾကပ္တည္းေနခ်ိန္လည္း ျဖစ္ေနတယ္။ အဓိကေတာ့ ထုိင္းအစုိးရရဲ့ ဖိအားက သိသိ သာသာ ႐ွိေနတယ္။ ပါတီေခါင္း ေဆာင္အခ်ဳိ႔ကေတာ့ အပစ္ခတ္ရပ္စဲေရးလုပ္ရင္ မြန္ျပည္သူနဲ႔ နီးနီးကပ္ကပ္ ေတြ႔ဆုံခြင့္ ရတဲ့အတြက္ စည္းရုံးေရးပုိမုိအားေကာင္းလာမယ္လုိ႔ ယူဆေနတယ္။ဟု ၄င္းက ဆုုိပါသည္။ 

၁၉၉၀ ခုႏွစ္တြင္ ဆုိဗီယက္ယူနီယံၿပဳိကြဲလုိ႕ စစ္ေအးကာလၿပီးဆုံးေသာအခါ ဖက္ဒရယ္ႏုိင္ငံ ေတြတစ္စစီ ၿပဳိကြဲသြားသလုိမ်ဳိး ျမန္မာျပည္က တုိင္းရင္းသားလက္ကုိင္အဖြဲ႕အစည္းတုိ႕ကုိ ဂယက္ရုိက္ ခတ္မႈေတြ ျဖစ္ေပၚခဲ့တယ္၊ ကုိးကန္႔၊ ဝ၊ မုိင္းလားအဖြဲ႔ေတြ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီကေန ခြဲထြက္/ အာဏာသိမ္းၿပီး နဝတနဲ႔ပူးေပါင္း၊ ကခ်င္တပ္မဟာတစ္ခုျဖစ္တဲ့ မထူးေနာ္ဦးစီးတဲ့တပ္မဟာတစ္ခု နဝတထံလက္နက္ခ်၊ KNU မာနယ္ပေလာဌာနခ်ဳပ္မွာ DKBA ခြဲထြက္ၿပီး စစ္အစုိးရနဲ႔ပူးေပါင္း၊ မြန္ျပည္သစ္မွာလည္း အက်င့္ပ်က္သူေတြ အေရးယူခံဖုိ႔အေနအထားရွိတဲ့ တပ္ခြဲမႉးအဆင့္/ ၿမဳိ႔နယ္ အဆင့္ေကာ္မတီေတြ လက္နက္ခ်တာ ဒါေတြကုိ သုံးသပ္ျပၿပီး လက္ရွိေတာ္လွန္ေရးဟာ အက်ဘက္ ကုိ ဦးတည္ေနၾကၿပီ၊ ဒါေၾကာင့္ေခြးက်မက်ေစဖုိ႕၊ ေၾကာင္က်က်ေအာင္လုပ္ဖုိ႔ ဒုတိယအႀကိမ္ မြန္ျပည္ သစ္ပါတီ ဗဟုိညီလာခံ(၁၉၉၄) မွာ ဥကၠဌႀကီးႏုိင္ေရႊက်င္က ဗဟုိေကာ္မတီဝင္ေတြကုိ မိန္႕ခြန္း ေျပာၾကားခဲ့တယ္ဟု ၄င္း၏ မွတ္တမ္းအရ ေျပာျပပါသည္။ 

မြန္ျပည္သစ္ပါတီ အပစ္ခတ္ရပ္စဲရယူရန္ ေဆြးေႏြးေနစဥ္ကာလသည္ ထုိင္္းအစုိးရႏွင့္ စစ္ေထာက္လွမ္းေရးအၾကီးအကဲ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ခင္ညႊန္႕ႏွင့္ အေပးအယူ ဆက္ဆံေရး အေကာင္းဆုံး ကာလ ျဖစ္သည္။ ထုိင္းနယ္စပ္ဘက္ကမ္းတြင္ တပ္စြဲထားသည့္္ မြန္ျပည္သစ္ပါတီ၏ ဗဟုိဌာနခ်ဳပ္အနီးအနားတြင္ ထုိင္းစစ္တပ္မွ စစ္ေရးေလ့က်င့္မႈမ်ား ျပဳလုပ္၍ ဖိအားေပးေနသည္။ ထုိင္းအစုိးရႏွင့္ နဝတစစ္ အစုိးရတုိ႕၏ ဆက္ဆံေရး ေကာင္းမြန္ေနခ်ိန္မွာ အထူးသျဖင့္ ထုိင္းအစုိးရ၏ အာဆီယံအိပ္မက္ထဲတြင္ ျမန္မာအစုိးရပါဝင္လာေစရန္ ထုိင္းဘက္က အသည္းအသန္ၾကဳိးစားေနခ်ိန္ပင္ျဖစ္သည္။ ၄င္းအျပင္ ထုိင္းအစုိးရအေနျဖင့္ ျမန္မာျပည္ကေန ကမ္းလြန္သဘာဝဓါတ္ေငြ႔မ်ားကို ေစ်းေပါေပါျဖင့္ ဝယ္ယူရန္ မြန္ျပည္သစ္ပါတီ ဌာနခ်ဳပ္အနီး႐ွိ ဘုရားသုံးဆူ နယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရးဂိတ္ဖြင့္ရန္၊ ထားဝယ္ေရနက္ ဆိပ္ကမ္းေဆာက္လုပ္ႏုိင္ရန္အတြက္ ထုိင္းအစုိးရသည္ နဝတအစုိးရႏွင့္ ေဆြးေႏြးေနစဥ္အတြင္းမွာပင္ ထုိင္းနယ္စပ္ဘက္မွာ အေျခစုိက္ေနသည့္ မြန္ျပည္သစ္ပါတီကုိ ဖိအားေပးမႈေတြလုပ္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္ ဟု ၄င္းက ေခတ္အေျခအေနကုိ သုံးသပ္ေျပာျပပါသည္။

မြန္ျပည္သစ္ပါတီ အပစ္ခတ္ရပ္စဲေရးသေဘာတူညီမႈ ရယူႏုိင္ေရးအတြက္ နဝတအစုိးရႏွင့္ ေဆြးေႏြးပြဲ () ၾကိမ္တုိင္တုိင္ျပဳလုပ္ခဲ့ရသည္။ ေဆြးေႏြးပြဲ ပထမအႀကိမ္ကုိ ၁၉၉၃၊ ဒီဇင္ဘာ (၃၁) ကေန၊ ၁၉၉၄ ဇန္နဝါရီ () ရက္ေန႕အထိတြင္လည္းေကာင္း၊  ေဆြးေႏြးပြဲ ဒုတိယအႀကိမ္ကုိ ၁၉၉၄ မတ္လ၊ တတိယအပတ္အတြင္းလည္းေကာင္း၊ ေဆြးေႏြးပြဲ တတိယအႀကိမ္ကုိ ၁၉၉၄ ဇြန္လ ပထမအပတ္အတြင္းတြင္လည္းေကာင္း၊ ေဆြးေႏြးပြဲ စတုတၴအႀကိမ္ကုိ ၁၉၉၅ ခု ေမလတြင္လည္း ေကာင္းျပဳုလုပ္ခဲ့သည္။ အပစ္ခတ္ရပ္စဲေရးအခမ္းအနားကုိ (၁၉၉၅) ခုႏွစ္ ဇြန္ (၂၉) ရက္ေန႔၊ အေ႐ွ႕ေတာင္တုိင္း စစ္ဌာနခ်ဳပ္႐ွိ ေအာင္ဆန္းခန္းမတြင္ျပဳလုပ္ခ့ဲသည္။  “တရားဥပေဒေဘာင္အတြင္းသုိ႔ ဝင္ေရာက္လာေသာ မြန္ျပည္သစ္ပါတီအား လႈိက္လွဲစြာ ႀကဳိဆုိပါ၏ဟု နဝတစစ္အစုိးရဘက္က သေဘာတူညီခ်က္ မရယူဘဲ အခမ္းအနား၏ နဖူးစည္းစာတန္းကုိ ေရးထုိးထားခဲ့သည္။ ထုိအခ်ိန္ ကတည္းက နဝတစစ္အစုိးရနဲ႕ အပစ္ခတ္ရပ္စဲေရးသေဘာတူညီမႈ ရယူလုိက္ျခင္းသည္ အလိမ္ခံထိ ေနရျပီးျဖစ္သည္ကုိ ပါတီအၾကီးအကဲတို႕က စုိးရိမ္မႈေတြ ႐ွိေနျပီးသားျဖစ္သည္ဟု မြန္ျပည္သစ္ပါတီ အဖြဲ႕ဝင္အေတာ္ေတာ္မ်ားၾကား ေျပာစမွတ္ၾကျပဳလာၾကသည္။ 

 

၁၉၉၅ ခုႏွစ္၊ အပစ္ခတ္ရပ္စဲေရးသေဘာတူညီခ်က္မ်ား

အစကနဦးတြင္ နဝတအစုိးရႏွင့္ ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြြးမႈမ်ားျပဳလုပ္ရာတြင္ နဝတအစုိးရဘက္မွ ၄င္းတုိ႕အစုိးရ၏ စစ္တပ္မ်ားကုိ ၿမဳိ႕ျပျမဴနီစီပယ္ဧရိယာမွာပင္ အေျခစုိက္မွာျဖစ္ျပီး  လက္႐ွိေဒသ ကုိယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရသည့္ ပုံစံမ်ဳိးျဖင့္ မြန္ျပည္သစ္ပါတီအား အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဆုိင္ရာ အခြင့္အေရး ေပးမည္ဟု ကမ္းလွမ္းမႈမ်ဳိးလုပ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ မြန္ျပည္သစ္ပါတီဘက္မွ ခ်က္ခ်င္းလက္မွတ္ မထုိး ေသးဘဲ ေစာင့္ၾကည့္ဦးမည္ဟုဆုိၿပီး အခ်ိန္ဆြဲေနခဲဲ့သည္။ ဒုတိယအၾကိမ္ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးမႈ လုပ္ေသာ အခါတြင္ နဝတအစုိးရဘက္မွ မြန္ျပည္သစ္ပါတီ၏ ေတာင္းဆုိခ်က္တုိ႕ကုိ (၅၀) ရာခုိင္ႏႈန္းမွ်သာ သေဘာတူသည္ဟု ေဆြးေႏြးလာၾကသည္။ တတိယအႀကိမ္ ေဆြးေႏြးမႈ ျပဳလုပ္ေသာ အခါတြင္ နဝတ အစုိးရဘက္မွ မြန္ျပည္သစ္ပါတီ၏ ေတာင္းဆုုိမႈမ်ားကုိ (၂၅) ရာခုိင္ႏႈန္းမွ်သာ သေဘာတူသည္ဟု ေဆြးေႏြးလာေသာေၾကာင့္ အပစ္ရပ္ေဆြးေႏြးပြဲ တစ္ႏွစ္ေက်ာ္ခန္႕ ရပ္တန္႕ေန ခဲ့သည္။ မည္သုိ႕ဆုိေစ တကယ့္အပစ္ခတ္ရပ္စဲေရးလုပ္ေသာအခါတြင္ နဝတစစ္အစုိးရႏွင့္ မြန္ျပည္သစ္ပါတီတုိ႕၏ အပစ္ခတ္ ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီခ်က္စုစုေပါင္းမွာ (၁၄) ခ်က္မွ်သာ ျဖစ္သည္။ သေဘာတူညီခ်က္ (၁၄) ခ်က္ထဲမွ အဓိက အေၾကာင္းအရာမ်ားတုိ႕မွာ မြန္ျပည္သစ္ပါတီႏွင့္ ပတ္သက္ ဆက္ႏြယ္မႈေၾကာင့္ ၁၇/ အမႈျဖင့္ ေထာင္က်ေနသူမ်ားကုိ အစုိးရမွ ျပန္လႊတ္ေပးရန္၊ ႏွစ္ဖက္တပ္မွ စစ္ေျပးမ်ား ႐ွိလာပါက အခ်င္းခ်င္းျပန္အပ္ရန္၊ အဓၶမလုပ္အားေပးခုိင္းေစျခင္း၊ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ဳိး ေဖာက္ျခင္း၊ ျပည္သူလူထုအား ေပၚတာဖမ္းျခင္း စသည္တုိ႕အား ႏွစ္ဖက္တပ္မွ ေ႐ွာင္ရွားၾကရန္၊ ျပည္သူလူထုအား အခြန္မေကာက္ရန္၊ မြန္ျပည္သူမ်ားႏွင့္ မြန္စာေပယဥ္ေက်းမႈဆုိင္ရာ ဆက္ဆံ စည္း႐ုံးေတြ႕ဆုံေဆြး ေႏြးခြင့္ရွိရန္၊ မြန္အမ်ဳိးသားစာသင္ေက်ာင္းစာသင္ခြင့္ကိစၥ၊ မြန္ပညာေရးဌာနနဲ႔ အစုိးရစာသင္ေက်ာင္း ေပါင္းကူးဆက္သြယ္မႈ၊ မြန္အမ်ဳိးသားေက်ာင္းမ်ားမွ (၁၀) တန္းေက်ာင္းသားမ်ား အစုိးရ၏ တကၠသုိလ္ဝင္ (၁၀) တန္း စာေမးပြဲမ်ားတြင္ ဝင္ေရာက္ေျဖဆုိခြင့္ ရ႐ွိရန္၊ မြန္သံဃာေတာ္မ်ား မြန္ဘာ သာျဖင့္ စာေမးပြဲေျဖဆုိခြင့္ စသည့္ သေဘာတူညီခ်က္မ်ား ထား႐ွိခဲ့ၾကသည္။ 

မည္သုိ႕ဆုိေစ ထုိသေဘာတူညီခ်က္မ်ား ထား႐ွိၾကျခင္းသည္ နဝတစစ္အစုိးရနဲ႔ မြန္ျပည္သစ္ ပါတီၾကားတြင္ စာခ်ဳပ္စာတမ္းမ်ား၊ အသိသက္ေသမ်ားျဖင့္ လက္မွတ္ထုိးၾကျခင္း မဟုတ္ပါ။ Gentlemen Agreement ဟုဆုိေသာ ႏွစ္ဖက္အဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္တဲ့  NMSP အေထြေထြအတြင္း ေရးမႉး နာဲရႆ (ႏုိင္ေရာ့စ) ႏွင့္ အေ႐ွ႕ေတာင္တုိင္းစစ္ဌာနခ်ဳပ္-တုိင္းမႉး ဗုိလ္ခ်ဳပ္ကက္စိန္တုိ႕ သေဘာ တူညီခ်က္ေရးသားထားသည့္ စာရြက္စာတမ္းကုိ  အပစ္ခတ္ရပ္စဲေရး အခမ္းအနားတက္ေရာက္သည့္ ႏွစ္ဖက္ကုိယ္စားလွယ္တုိ႕အား ဖတ္ျပျပီး မိတၲဴႏွစ္စုံကူး၍ တစ္ေယာက္တစ္ရြက္မွ်ေဝျပီး အခမ္းအနားကုိ နိဂုံးခ်ဳပ္လုိက္ျခင္းသာ ျဖစ္သည္ဟု အခမ္းအနားမွတ္္တမ္းတင္သူတုိ႕က ဆုိၾကသည္။ဂုဏ္သေရရွိ လူၾကီးမင္းႏွစ္ဦးတုိ႕ ကတိကဝတ္စာရြက္စာတမ္း ျပဳလုပ္ျခင္းမွ်သာ ျဖစ္သည္။ 

 

အပစ္ခတ္ရပ္စဲေရးရယူျပီးေနာက္ပုိင္း မွန္းခ်က္ႏွင့္ ႏွမ္းထြက္ 

အပစ္ခတ္ရပ္စဲေရး ရယူျပီး ေစာေစာပုိင္းကာလတုိ႕တြင္ နဝတစစ္အစုိးရဘက္မွ မြန္ျပည္သစ္ ပါတီ၏ ဆက္ဆံေရး႐ုံးတို႕ကုိ လစဥ္ပုံမွန္ေထာက္ပံ့မႈေတြ႐ွိခဲ့သည္။ ဆန္၊ စက္သံုးဆီေတြ လုံလုံ ေလာက္ေလာက္ ေထာက္ပံ့ခဲ့သည္။ ပါတီဗဟုိအတြက္ လစဥ္က်ပ္ေငြ (၂၅) သိန္း၊ (၃၅) သိန္း၊ သိန္း (၅၀) အထိရွိခဲ့သည္။ 

အပစ္ခတ္ရပ္စဲေရး ရယူစဥ္အခါက မြန္ျပည္သစ္ပါတီ စည္း႐ုံးေရးဌာန တာဝန္ထမ္းေဆာင္ သူမ်ား၏ ေျပာဆုိခ်က္အရမွာမူ "ေတာထဲတြင္လက္နက္ကုိင္ ေတာ္လွန္ေနရတာထက္စာရင္ ၿမဳိ႕တက္ ျပီး မြန္ျပည္သူလူထုႏွင့္ နီးနီးစပ္စပ္ ဆက္ဆံေရးတည္ေဆာက္ျပီး ပါတီႏွင့္ မြန္ျပည္သူမ်ား နီးနီးကပ္ကပ္ျဖစ္ေနပါက အမ်ဳိးသားေရးလႈပ္႐ွားမႈမ်ား လုပ္ရကုိင္ရတာ ပုိအဆင္ေျပမည္" ဟု ယူဆ ထားၾကသည္။ ထုိ႕ေသာ္လည္း ၂၀၀၃၊ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္အခါေရာက္ေသာအခါ အစုိးရ၏ အေထာက္အပံ့ ေပးမႈမ်ား သိသိသာသာေလ်ာ့က်သြားျပီး ေထာက္ပံ့မႈမ်ား လုံးဝျပတ္ေတာက္ သြားသည္။ ထုိကာလသည္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ခင္ညြန္႕ဦးေဆာင္သည့္ စစ္ေထာက္လွမ္းေရးတပ္လည္း ဖ်က္သိမ္းခံရသည့္ျဖစ္စဥ္ႏွင့္လည္း တုိက္႐ုိက္ဆက္စပ္ေနသည္။ ၄င္းအက်ဳိးဆက္ေၾကာင့္ ပါတီေရးရာကိစၥရပ္မ်ား လႈပ္႐ွားေဆာင္ရြက္မႈမ်ား ပုိျပီးခက္ခဲလာသည္။ အပစ္ခတ္ရပ္စဲေရးရယူစဥ္က စဥ္းစားခ်က္တုိ႕သည္ လက္ေတြ႔ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရသည့္ေနရာမ်ားတြင္ အလြဲၾကီးမ်ားစြာ ျဖစ္ခဲ့ရသည္ဟု ဆက္ဆံေရး႐ုံး တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ခ့ဲသူတုိ႕က ဆုိခဲ့ၾကသည္။ 

အပစ္ခတ္ရပ္စဲေရး အက်ဳိးဆက္အရ မြန္ျပည္သစ္ပါတီ၏ ပညာေရးဌာနလက္ေအာက္႐ွိ မြန္ အမ်ဳိးသားေက်ာင္းမွ ေက်ာင္းသားမ်ားတုိ႕သည္ အစုိးရ၏ တကၠသုိလ္ဝင္တန္း စာေမးပြဲမ်ားတြင္ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္ကစ၍ ဝင္ေရာက္ေျဖဆုိခြင့္ ရ႐ွိခဲ့ေသာ္လည္း ဆရာ၊ ဆရာမ အေထာက္အပံ့ေပးႏုိင္ေရးႏွင့္ ပညာေရးဌာန ယႏၲရားလည္ပတ္ႏုိင္ေရးအတြက္ Mon National Education Committee (MNEC) က ယခုထိတုိင္ ႏုိင္ငံတကာ အေထာက္အပံ့မ်ားအေပၚ ဆက္လက္တည္မွီ ေနရသည္။ 

မြန္ျပည္သစ္ပါတီ ထိန္းခ်ဳပ္ရာေဒသ႐ွိ IDP ေက်းရြာမ်ား႐ွိလူထုမ်ားကုိ Mon Relief and Development Committee (MRDC) တုိ႕က ႏုိင္ငံတကာအေထာက္အပံ့ရယူ၍ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ ထုိ႕နည္းတူ Mon National Health Committee (MNHC) မြန္က်န္းမာေရးဌာနကလည္း မြန္ေဒသ႐ွိ မြန္လူထုမ်ား၏ က်န္းမာေရးက႑အတြက္ ဝန္ေဆာင္မႈေပးႏိုင္ရန္္ နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ ႏုိင္ငံတ ကာအေထာက္အပံ့မ်ားကုိ ႏွစ္ကာလၾကာစြာ ရယူခဲ့ရသည္။ ယခုအခါတြင္ MNEC ႏွင့္ MNHC တုိ႕သည္ မြန္ျပည္နယ္၏ ျမဳိ႕ေတာ္ျဖစ္သည့္ ေမာ္လၿမဳိင္ၿမဳိ႕တြင္ ႐ုံးစုိက္ႏုိင္ခဲ့ျပီး ျပည္တြင္း႐ွိ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ခဲ့ကာ ႏုိင္ငံတကာ အေထာက္အပံ့မ်ားစြာ ရယူႏုိင္ခဲ့ျပီး ျဖစ္သည္။ 

 

အပစ္ခတ္ရပ္စဲေရးကာလ မြန္ေဒသခံမ်ား၏ ဆုံး႐ႉံးနစ္နာမ်ား 

မြန္ျပည္သစ္ပါတီ အပစ္ခတ္ရပ္စဲေရးျပဳလုပ္ျပီး ေနာက္ပုိင္းတြင္ သုခေကာင္းကြက္ မ်ားစြာ႐ွိ သကဲ့သုိ႕ ဒုကၡဆုိးကြက္မ်ားစြာလည္း မြန္လူထုတုိ႕ ၾကဳံခဲ့ရသည္။ ဒုကၡဆုိးမ်ားမွာမူ မြန္ျပည္သစ္ပါတီဝင္ တခ်ဳိ႕၏ ဆုိးသြမ္းမႈေၾကာင့္ ၾကဳံေတြ႕ခဲ့ရသည့္ လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ခံရမႈမ်ားထက္ မြန္ေဒသ အတြင္း အစုိးရတပ္မေတာ္မွ တပ္မ်ားလာ ေရာက္အေျခစုိက္ျပီးမွ ၾကဳံခဲ့ရသည့္ လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ခံရမႈမ်ားသည္ ကမာၻ႕မွတ္တမ္း ဝင္ခဲ့ျပီးျဖစ္သည္။ ၁၉၉၅ ခုႏွစ္ေနာက္ပုိင္းတြင္ မြန္လူမ်ဳိး အမ်ားဆုံးေနထုိင္ၾကသည့္ မြန္ျပည္နယ္႐ွိ သံျဖဴဇရပ္ျမဳိ႕နယ္ႏွင့္ ေရးၿမဳိ႕နယ္အတြင္း စစ္အစုိးရတပ္မ်ား ၂၀ ထက္မက တပ္အင္အားတုိးခ်ဲ႕ခဲ့သည္။ ေမာ္လၿမဳိင္ - ထားဝယ္ ျပည္ေထာင္စုလမ္း တေလွ်ာက္တြင္ အစုိးရတပ္မ်ားစြာ တည္ေဆာက္ခဲ့ၾကသည္။ ေဒသခံတုိ႕၏ ေျမမ်ားစြာတုိ႕ကုိ အဓမၼ သိမ္းပုိက္၍ တပ္မ်ားတည္ေဆာက္ခဲ့ၾကသည္္ဟု မြန္ျပည္လူ႕အခြင့္အေရးေဖာင္ေဒးရွင္း (Human Rights Foundation of Monland) လူ႕အခြင့္ အေရး အစီရင္ခံစာအရ သိ႐ွိႏုိင္သည္။ ေျမမ႐ွိ၍ အလုပ္လက္မဲ့သြားေသာ မြန္ျပည္သူတုိ႕သည္ နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္၍ ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားျဖစ္ခဲ့ ရသည့္ ျဖစ္စဥ္မ်ားစြာ ႐ွိလာသည္။ အစုိးရတပ္မွ ဆုိးသြမ္း တပ္မေတာ္သားမ်ား၏ ႐ုိင္းျပမႈေၾကာင့္ ေရးေတာင္ပုိင္း႐ွိ မြန္ေက်းရြာမ်ားတြင္ အမ်ဳိးသမီးမ်ားအေပၚ လိင္ပုိင္းဆုိင္ရာ က်ဴးလြန္မႈမ်ားႏွင့္ မုဒိန္းမႈ က်ဴးလြန္မႈမ်ားစြာ ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည္မွာလည္း မွတ္တမ္းမ်ား႐ွိခဲ့သည္။ မြန္ျပည္နယ္ေတာင္ပုိင္းတြင္ တုိးခ်ဲတည္ေဆာက္ထားသည့္ တပ္မ်ားမွ တပ္မေတာ္သားတုိ႕သည္ လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈပုံစံ အမ်ဳိမ်ဳိးတုိ႕ကုိ က်ဴးလြန္ထား ခဲ့ၾကသည္။ ထုိသုိ႕ မြန္ေဒသခံမ်ား လူ႕အခြင့္အေရး က်ဴးလြန္ခံခဲ့ရမႈမ်ားကုိ မြန္ျပည္သစ္ပါတီမွ အကာကြယ္ေပးႏုိင္ရန္ တတ္စြမ္းႏုိင္ျခင္း မ႐ွိခဲ့ပါဟု ေဒသခံတုိ႕က ဆုိၾကသည္။ မြန္ျပည္သစ္ပါတီ အပစ္ခတ္ရပ္စဲေရး မလုပ္ခင္တုန္းက ၄င္းတုိ႕ေဒသမ်ားတြင္ မြန္ျပည္သစ္ တပ္ဖြဲ႕ဝင္မ်ားက လူထုၾကားတြင္ သြားလာလႈပ္႐ွားေနသည့္အတြက္ တပ္မေတာ္သားမ်ား ေက်းရြာ အထိ လာေရာက္မႈမ႐ွိသေလာက္ျဖစ္သည့္အတြက္ မည္သည့္ လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ားမွ မျဖစ္ခဲ့သကဲ့သုိ႕၊ တစ္ဦးေပၚတစ္ဦး အကူအညီေပးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ႏုိင္ခဲ့သည္။ အပစ္ခတ္ရပ္စဲေရးေနာက္ပုိင္း ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ဂတိကဝတ္မ်ားအရ မြန္ျပည္သစ္ပါတီဝင္တုိ႕သည္ ျမဳိ႕မ်ားေပၚတြင္ ပါတီဆက္ဆံေရး႐ုံး အေျခစုိက္ႏုိင္ခဲ့ေသာ္လည္း ရပ္ေက်းနယ္ေျမမ်ားတြင္ လႈပ္႐ွားမႈနယ္ေျမ က်ဥ္းၾကပ္သြားသည္။ ျမန္မာျပည္ေတာင္ပုိင္းတြင္ ေသနတ္သံစဲသြားေသာ္လည္း လက္နက္ကုိင္ေဆာင္သူတုိ႕၏ အႏုိင္က်င့္ ေစာ္ကားမႈတုိ႕ကုိ ျပည္သူမ်ား ခါးဆီးခံခဲ့ရသည္ဟု ကုိယ္တုိင္ခံစားခဲ့ရသူတုိ႕က သက္ေသထြက္ဆုိ ၾကပါလိမ့္မည္။ 

 

မြန္ျပည္သစ္ပါတီ၏လက္႐ွိအေနအထားႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္

မြန္ျပည္သစ္ပါတီအေနျဖင့္ ႏုိင္ငံေရးေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးႏုိင္ေရးကုိ တစုိက္မတ္မတ္ ေတာင္းဆုိ ခဲ့သည္။ ဖြဲ႕စည္းပုံေရးဆဲြႏုိင္ေရးအတြက္ ေညာင္ႏွစ္ပင္ အမ်ဳိးသားညီလာခံက်င္းပရာတြင္ ကုိယ္စား လွယ္လႊတ္၍ တက္ေရာက္ခဲ့ ေသာ္လည္း ၂၀၀၄ ခုႏွစ္တြင္ ေလ့လာသူအေနျဖင့္ အဆင့္ေလွ်ာ့ခ်၍ တက္ေရာက္ခဲ့သည္။ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒကုိ လက္ခံခဲ့သည့္ အဖြဲ႕အစည္း မဟုတ္သကဲ့သုိ႕ ျပည္သူ႕စစ္၊ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ အသြင္ေျပာင္းႏုိင္ေရးအတြက္ အစုိးရ၏ ဖိအားေပးမႈမ်ားကုိ ျငင္းဆန္ ခဲ့ျပီး၊ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲေနာက္ပုိင္းတြင္ အပစ္ခတ္ရပ္စဲေရး ပ်က္သြားမသလုိျဖစ္ခဲ့ေသာ္လည္း ၂၀၁၂ ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္ဝါရီလ () ရက္ေန႕တြင္ ဦးသိန္းစိန္ အစုိးရႏွင့္ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ အပစ္ခတ္ ရပ္စဲေရးသေဘာတူညီခ်က္ (Bilateral Agreement) ျပန္လုပ္ခဲ့သည္။ ၁၉၉၅ ခုႏွစ္ အပစ္ခတ္ ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီခ်က္ပါ အခ်က္တုိ႕ကုိ Update လုပ္လုိက္သည္မွ်သာ ျဖစ္သည္။ အမ်ဳိးသားေရး ဆုိင္ရာ ေတာင္းဆုိမႈ တစ္စုံတစ္ရာ မ႐ွိခဲ့ပါ။ တပ္တည္ေနရာ (၁၉) ေနရာအတိ သတ္မွတ္ႏုိင္ခဲ့ျပီး၊ ဆက္ဆံေရး႐ံုး () ေနရာ၊ စီးပြားေရး႐ုံး () ေနရာျဖစ္လာသည္။ (၂၀၁၈) ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္ဝါရီလတြင္၊ အန္အယ္ဒီအစုိးရလက္ထက္တြင္ တစ္နိုင္ငံလုံးပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မွု ရပ္စဲေရးသေဘာတူစာခ်ဳပ္ (NCA) ကုိ လက္မွတ္ထုိးခဲ့သည္။ NCA လက္မွတ္ထုိးျပီးေနာက္ပုိင္း မြန္ျပည္သစ္ပါတီဦးေဆာင္၍ မြန္ႏုိင္ငံေရးပါတီ၊ မြန္အရပ္ဖက္လူမႈအဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ မြန္ျပည္သူမ်ား ပူးေပါင္း၍ အမ်ဳိးသားဆင့္ ႏုိင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲ က်င္းပႏုိင္ခဲ့သည္။ ႏုိင္ငံေရးက႑၊ လူမႈေရးက႑၊ စီးပြားေရးက႑၊ ေျမယာႏွင့္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္က႑ဆုိင္ရာ စာတမ္းမ်ားေဖာ္ထုတ္ႏုိင္ခဲ့သည္။ ထုိစာတမ္းတုိ႕သည္ မြန္ျပည္သူ တုိ႕၏ စိတ္ဆႏၵကုိ အေျခခံေသာ မူဝါဒေရးရာ အဆုိျပဳခ်က္ဟု ဆုိစမွတ္ျပဳၾကသည္။ သို့ေသာ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံမ်ားတြင္ သြားေရာက္တင္ျပေဆြးေႏြးေသာအခါ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံ ဥပေဒ ေအာက္႐ွိ အခ်က္မ်ားကုိသာ သေဘာတူညီမႈရ႐ွိသည္ဟု ေျပာၾကသည္။ 

"ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ေတြဆုိတာက ျမန္မာ့အစိုးရရဲ့ လ်ာထားခ်က္ေတြထဲက ေရရွည္ စီမံကိန္းတစ္ခုလုိ ျဖစ္ေနတယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ကုိ အခ်ိန္ၾကာေအာင္ ဆြဲၿပီးလုပ္ေနတဲ့ ပုံစံမ်ဳိးျဖစ္ေနတယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္အစစ္အမွန္ကုိ တကယ္လုပ္မယ္ဆိုရင္ တစ္လေလာက္ပဲ အခ်ိန္ေပးျပီး လုပ္လုိ႕ရပါတယ္။ တုိင္းရင္းသားေတြ ေတာင္းဆုိေနတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြ၊ သူတုိ႕ သေဘာက်တဲ့အခ်က္အလက္ေတြလည္း သိေနသားပဲေလ။ တကယ္လုပ္မယ္ဆိုရင္ မၾကာဘူး။ မလုပ္ခ်င္လို႔ပဲ အခ်ိန္ဆြဲေနတာ။ အစုိးရနဲ႕တပ္မေတာ္ဘက္က တုိင္္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ အဖဲြ႕အစည္းေတြကုိ တဝဲလည္လည္ျဖစ္ေအာင္လုပ္ေနတာ။ ဟုိႏုိင္ငံ၊ ဒီႏုိင္ငံေခၚသြားလုိက္  ျပည္တြင္း ျပည္ပ အစည္းေဝးေတြ အႀကိမ္ႀကိမ္တက္ခိုင္းလုိက္ လုပ္ေနၾကတာပဲေလ။ သေဘာတူညီၿပီးသားေတြလည္း ေမ့ပစ္လုိက္ကုန္တယ္၊ အေကာင္ထည္ေဖာ္တာေတြလည္း မလုပ္ဖူး၊ ဘယ္ေသာ အခါမွာ အေကာင္အထည္ေဖာ္မယ္လည္း မေျပာၾကဘူး။ အကုန္လံုး႐ႈပ္ေထြးသြားေအာင္ လုပ္ေနၾက တယ္။ မြန္ျပည္သစ္ပါတီလည္း ဒီဝဲဂယက္ထဲမွာပဲ ဟုိလည္လည္ဒီလည္လည္ ျဖစ္ေနတာ ကုိေတာ့ ေတြ႕ေနရတာပဲေလ။" ဟု မြန္ျပည္သစ္ပါတီဝင္ေဟာင္းတစ္ဦးျဖစ္သူက ဆုိပါသည္။ 

မြန္ျပည္သစ္ပါတီရဲ့ လက္႐ွိပကတိအေျခအေနကုိ ဘယ္လုိျမင္လဲဟု မြန္သတင္းဌာန အယ္ဒီတာတစ္ဦးအား ေမးျမန္းေသာအခါတြင္ "႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာအရ ပါတီဝင္ႏွင့္ မြန္အမ်ဳိးသား လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္ အင္အားနည္းပါး လာတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂၅ ႏွစ္က အင္အား ၇၀၀၀ ေက်ာ္ရွိတယ္။ တပ္ရင္းတစ္ခုမွာ အင္အား ၅၀၀ ေလာက္ရွိခဲ့တယ္။ ခုခ်ိန္မွာေတာ့ တပ္ရင္းတစ္ခုမွာ ၁၀၀ ေလာက္ပဲရွိေတာ့တယ္။ ခုဆိုရင္ အင္အား ၇၀၀ ေလာက္ပဲ ရွိတယ္။ တစ္ခုေကာင္းတာက စစ္ေရးပညာတတ္တဲ့ အရန္အင္အားေတြ ရွိေနတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက အရင္ကေရာခုေရာပဲ ဘ႑ာေရးအင္အား နည္းေနတုန္းပဲ။ ပါတီကိုေကာင္း ေစခ်င္တာေတာ့ လူတိုင္းပါပဲေလ။ ႏႈတ္ထြက္သြားလို႔ရတဲ့သူေတြက အေျခအေနအရ ထြက္လိုက္ တယ္။ မိမိထိန္းခ်ဳပ္ထားတ့ဲေဒသထဲက အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းျဖစ္ျဖစ္၊ ေက်းရြာရပ္ကြက္ထဲကလူေတြနဲ႕ တစ္နည္းမဟုတ္ တစ္နည္းထိေတြ႕ဆက္ ဆံတဲ့ေနရာမွာ စည္းရုံးေရးအားေကာင္းဖုိ႔လုိတယ္၊ ျပည္သူ အေပၚ ဗုိလ္က်စုိးမုိတဲ့ပုံစံမ်ဳိးမရွိဖုိ႔ အထူးဂရုစုိက္ရပါမယ္၊ ပါတီဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံကုိ Update ျပန္လုပ္ၿပီး အျပင္လူေတြ ပညာတတ္ လူငယ္ေတြ ပါတီလုပ္ငန္းေတြထဲမွာ ပူးေပါင္းပါဝင္ႏိုင္ေအာင္ ပါတီဝင္အေန နဲ႔မဟုတ္ဘဲ ဝန္ထမ္း အေနနဲ႔ ဝင္လုပ္ႏိုင္ေအာင္ နည္းလမ္းရွာသင့္တယ္၊ အသက္ၾကီးတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ ပုိင္းေတြ အခုေခတ္ နည္းပညာေတြ က်ယ္ျပန္႔လာေတာ့ သူတို႔တေတြ အခ်ိန္မွီမဖမ္းဆုပ္ႏိုင္ဘူး။ သတင္းလက္ လွမ္းမွီႏုိင္မႈ အားနည္းေတာ့ ႏုိင္ငံေရးဆုိင္ရာ ဗ်ဴဟာေတြအေပၚမွာ ထိပ္တိုက္ရင္ဆုိင္ ႏုိင္တဲ့ အေနအထား မ႐ွိေတာ့ဘူး။ ေျပာခ်င္တာက ဘာပဲလုပ္လုပ္ ေႏွးေႏွးေကြးေကြးေတြ ျဖစ္ကုန္ တတ္တာ သဘာဝ လုိျဖစ္ေနၿပီ။ အရင္က အပစ္ခတ္ရပ္စဲေရးလုပ္ခဲ့တာေရာ၊ အခုၿငိမ္းခ်မ္းျဖစ္စဥ္ေတြမွာ ႏုိင္ငံေရး ေဆြးေႏြးမႈ လမ္းျပေျမပုံ မ႐ွိေနဘူး။ အခ်ိန္ကာလသတ္မွတ္ခ်က္ မ႐ွိေနဘူး။ ဘယ္ေတာ့ျပီးဆုံးမယ္၊ ဘယ္ေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရရမယ္ဆုိတဲ့ သတ္မွတ္ထားတဲ့ အခ်က္ေတြ၊ သေဘာတူ ထားၾကတဲ့ အခ်က္ေတြ မ႐ွိေနဘူး။ ျငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ ျပီးဆုံးခ်ိန္ဆုိတာ မသတ္မွတ္ ထားဘူးေလ။ ျငိမ္းခ်မ္း ေရးျဖစ္စဥ္အတြက္ လမ္းျပေျမပုံ႐ွိလာေအာင္ လုပ္သင့္တယ္။" ဟု၄င္းက ဆုိပါသည္။ 

 

မြန္ျပည္သစ္ပါတီ၏ ျဖစ္တည္မႈအစႏွင့္ အမ်ဳိးသားေရးႏုိင္ငံေရးေတာင္းဆုိမႈမ်ား 

မြန္လူထုႏွင့္ မြန္သံဃာမ်ား၏ ေထာက္ခံမႈျဖင့္ ရပ္တည္ေနသည့္ မြန္ျပည္သစ္ပါတီသည္ စစ္တပ္ အင္အားကုိ အေျခမတည္ဘဲ အမ်ဳိးသားႏုိင္ငံေရးကုိသာ ဦးတည္လႈပ္႐ွားေနသည့္ မြန္တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္ အဖြဲ႕အစည္းတစ္ရပ္ျဖစ္သည္ဟု တခ်ဳိ႕ေတြက သုံးသပ္ေျပာ ဆုိၾကသည္။ မြန္ျပည္သစ္ပါတီ၏ အစကနဦး ျဖစ္တည္လာမႈသည္ မြန္အမ်ဳိးသားတုိ႕၏ ေတာ္လွန္ေရး စိတ္ဓါတ္မွ အေျခခံသည္ဟု ေတာ္လွန္ေရး သမုိင္းေၾကာင္းကဆုိသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ လြတ္လပ္ေရး ရျပီးခါစ မြန္တုိင္းရင္းသားတုိ႕၏အခြင့္အေရး ကင္းမဲ့မႈ ေၾကာင့္ မြန္အမ်ဳိးသားႏုိင္ငံေရး လႈပ္႐ွားမႈကုိ အ႐ွိန္အဟုန္ ၾကီးထြားလာေစသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံလြတ္လပ္ေရး ရ႐ွိသည့္ႏွစ္မွာပင္ ၁၉၄၈ ဧျပီလတြင္၊ ဖားေအာက္ေက်းရြာ (ယခု ေမာ္လၿမဳိိင္ၿမဳိ႕နယ္) တြင္ မြန္လူမ်ဳိးေရး ရာအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ကဦီီးေဆာင္ျပီး မြန္အမ်ဳိးသားညီလာခံတစ္ရပ္ကုိ က်င္းပခဲ့သည္။ ၄င္းညီလာခံ၏ ဆုံးျဖတ္ခ်က္မ်ားမွာ () မြန္ျပည္နယ္ကို ေဖာ္ထုတ္ရန္၊ () မြန္လူမ်ိုးလံုျခံုမွုကို ကာကြယ္ရန္အတြက္ မြန္အမ်ိုးသားကာကြယ္ေရးတပ္ကို ေဖာ္ထုတ္ရန္၊ () မြန္အမ်ိုးသားတို့၏ အက်ိုးစီးပြားကို ထိခိုက္ေစသည့္ ေျမယာသီးစားခ်ထားေရးဥပေဒကို တိုက္ဖ်က္ရန္ တို့ျဖစ္သည္။

မြန္အမ်ဳိးသားညီလာခံ၏ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ရ မြန္အမ်ဳိးသားလႈပ္႐ွားမႈေခါင္းေဆာင္တုိ႕သည္  မြန္ျပည္ သူ႔တပ္ဦး (Mon People Front - MPF) ကုိ ဖြဲ႕စည္းခဲ့ျပီး မြန္အမ်ိဳးသား လက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေရးကို စတင္ခဲ့သည္။ ၁၉၅၈ ခုႏွစ္္၊ ဇူလုိင္လ (၂၃) ရက္ေန႕တြင္ လက္နက္ကိုင္ တိုက္ပြဲအသြင္မွ ပါလီမန္ ဥပေဒေဘာင္ အတြင္း တိုက္ပြဲအသြင္ ေျပာင္းလဲျခင္း အခမ္းအနားက်င္းပျပီး ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ဦးႏု အစိုးရထံတြင္ အလုံးစုံလက္နက္ အပ္ႏွံခဲ့ၾကသည္။ မြန္ျပည္သူ႔တပ္ဦး၏ အလုံးစုံ လက္နက္စြန္႕လႊတ္မႈအခမ္းအနား မတုိင္ခင္ () ရက္မွာပင္၊ မြန္ျပည္သစ္ပါတီ၏ ပထမဦးဆုံး ဥကၠဌျဖစ္သူ ႏုိင္ေရႊက်င္သည္ မြန္ျပည္သစ္ပါတီကုိ ၁၉၅၈ ခုႏွစ္၊ ဇူလုိင္လ (၂၀) ရက္ေန႕တြင္ ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည္။ မြန္ျပည္သစ္ပါတီသည္ မြန္အမ်ဳိးသားလက္နက္ကုိင္ေတာ္လွန္ေရး လမ္းစဥ္ကုိဆက္ခံေသာ ဒုတိယေျမာက္ ေခတ္သစ္မြန္ေတာ္လွန္ေရး လက္နက္ကုိင္ဖြဲ႕စည္း တစ္ရပ္အျဖစ္ တည္႐ွိေန သည္။ 

ရာစုႏွစ္၏ ေလးပုံတစ္ပုံေသာ အပစ္ခတ္ရပ္စဲေရး အခ်ိန္ကာလ တုိ႕ကုိ ျဖတ္သန္းခဲ့ျပီးေသာ အခါတြင္ မြန္ျပည္သစ္ပါတီ၏ မူလဘူတျဖစ္တည္မႈႏွင့္ ၄င္းတုိ႕၏ အမ်ဳိးသားေရး လႈပ္႐ွားမႈမွ ရ႐ွိလာ ေသာ အသီးအပြင့္ မ်ားကုိ ေလ့လာဆန္းစစ္သုံးသပ္ရန္ လုိအပ္လာျပီး ျဖစ္သည္။ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ အခါက မြန္အမ်ဳိးသားညီလာခံ၏ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ () ခ်က္ကုိလည္း ဆက္လက္သယ္ေဆာင္ အေထာက္ ကူျပဳေနမႈ ႐ွိမ႐ွိကုိလည္း တုိင္းတာတြက္ခ်က္ရန္ အခ်ိန္ခါေကာင္းျဖစ္ေနသည္။ 

အဘယ့္ေျကာင့္ဆုိေသာ္ ထုိညီလာခံ၏ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ တစ္ခုခ်င္းစီတုိင္းတုိ႕သည္ လက္႐ွိမြန္အမ်ဳိသားတုိ႕၏ ႏုိင္ငံေရး ေတာင္းဆုိမႈမ်ားႏွင့္္ ကုိက္ညီေနျခင္း႐ွိမ႐ွိကုိလည္း ဆင္ျခင္သုံးသပ္စရာမ်ား ျဖစ္ေနသည္။ 

 

မွတ္ခ်က္။ မြန္ျပည္သစ္ပါတီ အပစ္ခတ္ရပ္စဲေရးျပဳလုပ္သည့္ ကာလမွ ယခုကာလ အထိအေျခအေနမ်ားကုိ ေလ့လာသုံးသပ္ႏုိင္ရန္အတြက္ မြန္ျပည္သစ္ပါတီဝင္၊ ပါတီဝင္ေဟာင္း ျဖစ္သူမ်ား၊ အရပ္ဖက္ဖြဲ႕အစည္းမ်ားေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ မြန္သံဃာေတာ္တခ်ဳိ႕တုိ႕ကုိ ဆက္သြယ္ေမး ျမန္းထားသည္မ်ားကုိ အေျခခံ၍ ျပန္လည္ေရးသားတင္ျပသည္။