ကခ်င္ျပည္နယ္ရွိ လူထုအေျချပဳ မူးယစ္ေဆး၀ါး စစ္ပြဲ၊ ေအာင္ျမင္မႈမရွိသည့္ မူ၀ါဒမ်ား၏ သက္ေသ

ပတ္ဂ်ဆန္ကို ဖြဲ႔စည္းတည္ေထာင္မႈႏွင့္ ယင္းတို႔၏ ‘လူထုအေျချပဳ မူးယစ္ေဆး၀ါးစစ္ပြဲ’သည္ ကခ်င္ ျပည္နယ္၌သာမက ႏိုင္ငံတစ္နံတစ္လ်ား အဓိကရင္ဆိုင္ႀကံဳေတြ႔ေနရသည့္ မူးယစ္ေဆး၀ါးဆိုင္ရာ ျပႆနာေပါင္းမ်ားစြာကို ေဖာ္ထုတ္မီးေမာင္းထုိးျပခဲ့သည္။ အဆံုး၌ မူးယစ္ေဆး၀ါးျပႆနာရပ္မ်ားကို ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းလာၿပီဟု ယူဆသည့္ ကခ်င္လႈပ္ရွားတက္ၾကြသူမ်ား၏ ခ်ီးမြမ္းေထာက္ခံမႈကိုု ပတ္ဂ်ဆန္တိုု႕ ရရွိထားေသာ္လည္း တစ္ဖက္တြင္မူ မူးယစ္ေဆး၀ါးသံုးစြဲသူမ်ားႏွင့္ ဘိန္းစိုက္ေတာင္သူမ်ားအပါအ၀င္ အပယ္ခံရပ္ရြာလူထုမ်ားအတြက္ မည္သည့္၀န္ေဆာင္မႈမွ် ေပးအပ္ေထာက္ပံ့မႈမရွိျခင္းႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားေၾကာင့္ အျခားအဖြဲ႕အစည္းမ်ား၏ ျပစ္တင္ေ၀ဖန္ျခင္းကိုု ခံရလ်က္ရွိသည္။

Pailin Wedel

ျမန္မာႏိုင္ငံ ကခ်င္ျပည္နယ္ရွိ မူးယစ္ေဆး၀ါးျပန္လည္ထူေထာင္ေရးစခန္း၌ ၀န္ထမ္းတစ္ဦးက မူးယစ္ေဆး၀ါးသံုးစြဲ သူအား ေခ်ာ့ေမာ့၍ သတင္းယူေနပံု/ မူရင္းဓာတ္ပံုပိုင္ရွင္ - Pailin Wedel

ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္းရွိ ရပ္ရြာလူထုမ်ားက ‘လူထုအေျချပဳ မူးယစ္ေဆး၀ါးစစ္ပြဲ’ကို စတင္ဖြင့္လွစ္ခဲ့သည္။ နယ္ခံလူထုအၾကား ပိုမိုဆိုးရြားလာသည့္ မူးယစ္ေဆး၀ါးျပႆ      နာကို တိုက္ဖ်က္ရန္အတြက္ ပတ္ဂ်ဆန္ (သုတ္သင္ရွင္းလင္းေရး) ဟုေခၚသည့္ အဖြဲ႔သစ္တစ္ခုကို လြန္ခဲ့သည့္ (၂)ႏွစ္ခန္႔က စတင္ဖြဲ႔စည္းခဲ့ၾကသည္။ မိမိတို႔၏ ရပ္ရြာမ်ား၌ ေဘးအႏၱရာယ္ႀကီးမားသည့္ မူးယစ္ေဆး၀ါးမ်ား ထိုးေဖာက္စိမ့္၀င္မႈကို တားဆီးႏွိမ္ႏွင္းရာ၌ အစိုးရအေနျဖင့္ ေလာက္ေလာက္လားလား အေရးယူေဆာင္ရြက္မႈမရွိဟုု ခံစားရသျဖင့္ ကိုယ္တိုင္တားဆီးႏွိမ္ႏွင္းေရးလုပ္ငန္းမ်ား ေဖာ္ေဆာင္ရန္ မိမိတို႔သေဘာအေလ်ာက္ ေရြးခ်ယ္ဖြဲ႔စည္းထားသည့္ ပတ္ဂ်ဆန္ေကာ္မတီမွ ဆံုးျဖတ္ခဲ့သည္။

ပတ္ဂ်ဆန္တပ္ဖြဲ႔မ်ားသည္ စစ္၀တ္စံုပံုစံျဖင့္ ဆင္တူ၀တ္ဆင္၍ တုတ္ေခ်ာင္းႏွင့္ ေရာ္ဘာတုတ္တိုမ်ား ကိုုင္ေဆာင္ကာ မူးယစ္ေဆး၀ါးသံုးစြဲသူမ်ားကို ဖမ္းဆီးရိုက္ႏွက္၍ အတင္းအက်ပ္ေဆးျဖတ္ေပးသည့္ ဌာနမ်ားသို႔ ထည့္သြင္းျခင္းမ်ားျပဳလုုပ္လ်က္ရွိသည္။ ထိုု႔အျပင္ ဘိန္းစိုက္ပ်ိဳးထုတ္လုပ္သည့္ ေဒသမ်ားမွ ဘိန္းခင္းမ်ားကို ဖ်က္ဆီးရန္အတြက္လည္း ၄င္းတိုု႔၏တပ္ဖြဲ႔မ်ားကို ေစလႊတ္လ်က္ရွိသည္။ အဆံုး၌ မူးယစ္ေဆး၀ါးျပႆနာရပ္မ်ားကို ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းလာၿပီဟု ယူဆသည့္ ကခ်င္လႈပ္ရွားတက္ၾကြသူမ်ား၏ ခ်ီးမြမ္းေထာက္ခံမႈ ရရွိထားေသာ္လည္း တစ္ဖက္တြင္ မူးယစ္ေဆး၀ါးသံုးစြဲသူမ်ားႏွင့္ ဘိန္းစိုက္ေတာင္သူမ်ားအပါအ၀င္ အပယ္ခံရပ္ရြာလူထုမ်ားအတြက္ မည္သည့္၀န္ေဆာင္မႈမွ် ေပးအပ္ေထာက္ပံ့မႈမရွိျခင္းႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားေၾကာင့္ အျခားအဖြဲ႕အစည္းမ်ား၏ ျပစ္တင္ေ၀ဖနျ္ခင္းကိုု ခံရလ်က္ရွိသည္။ လတ္တေလာ၌ပင္ ၎တို႔၏ ဘိန္းခင္းဖ်က္ဆီးေရး ႀကိဳးပမ္းမႈေၾကာင့္ ဘိန္းစိုက္ေတာင္သူမ်ား၊ ေဒသခံျပည္သူ႔စစ္အဖြဲ႔မ်ားႏွင့္ ပဋိပကၡျဖစ္ပြားခဲ့သည္။

ပတ္ဂ်ဆန္ကို ဖြဲ႔စည္းတည္ေထာင္မႈႏွင့္ ‘လူထုအေျချပဳ မူးယစ္ေဆး၀ါးစစ္ပြဲ’သည္ ကခ်င္ျပည္နယ္၌သာမက ႏိုင္ငံတစ္နံတစ္လ်ား အဓိကရင္ဆိုင္ႀကံဳေတြ႔ေနရသည့္ မူးယစ္ေဆး၀ါးဆိုင္ရာ ျပႆ      နာေပါင္းမ်ားစြာကို ေဖာ္ထုတ္မီးေမာင္းထုိးျပခဲ့သည္။

ပထမအခ်က္အေနျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ ဆိုးရြားသည့္ မူးယစ္ေဆး၀ါးဆိုင္ရာ ျပႆ      နာရပ္မ်ား က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ျဖစ္ပြားလ်က္ရွိသည္။ အစီရင္ခံစာမ်ားအရ အနည္းဆံုး လြန္ခဲ႔ေသာ ဆယ္စုႏွစ္ႏွစ္ခုအတြင္း ျပႆ      နာရွိေသာ မူးယစ္ေဆး၀ါးသံုးစြဲမႈမွာ ထိန္းခ်ဳပ္လိုု႔မရေအာင္ျမင့္တက္ခဲ့သည္။ သိုု႔ေသာ္လည္း ယင္းအေျခအေန၏ တိုးတက္မႈကို ျပဆိုႏိုင္သည့္ အေထာက္အထားမ်ား အလြန္နည္းပါးလ်က္ရွိသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းရွိ ေဒသမ်ား (အထူးသျဖင့္ ကခ်င္ျပည္နယ္ႏွင့္ ရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းကဲ့သို႔ေသာ နယ္ေျမေဒသမ်ား) အတြင္း ေနထိုုင္လ်က္ရွိသည့္ နယ္ခံရပ္ရြာလူထုမ်ားမွာ ဘိန္းျဖဴကပ္ဆိုက္မွဳႏွင့္ ၄င္း၏ဆိုးရြားေသာ ေနာက္ဆက္တြဲသက္ေရာက္မႈမ်ားကို ေတြ႔ႀကံဳခံစားေနၾကရသည္။ ဘိန္းျဖဴအေၾကာထဲ ထိုးသြင္းမႈသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း HIV/AIDS ကူးစက္ျပန္႔ပြားမႈ၏ အဓိကက်သည့္ ေမာင္းႏွင္အားတစ္ခုျဖစ္သည္။ က်န္းမာေရး၀န္ႀကီးဌာန၏ ႏွစ္အလိုက္ ထုတ္ျပန္သည့္ ကိန္းဂဏန္းမ်ားအရ ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္းရွိ မူးယစ္ ေဆး၀ါးအေၾကာထဲ ထိုးသြင္းသူမ်ားအၾကား HIV ကူးစက္ပ်ံ႕ႏွံ႔မႈႏႈန္းသည္ ႏိုင္ငံအတြင္းရွိ အျခားေဒသမ်ားႏွင့္ အေရွ႕ေတာင္အာရွတစ္ခြင္ အျမင့္ဆံုးျဖစ္ေနေၾကာင္း သိရွိရသည္။ ေဆးလြန္ျခင္းအပါအ၀င္ မူးယစ္ေဆး ၀ါးသံုးစြဲမႈ ျပႆ      နာရပ္မ်ားေၾကာင့္ အရြယ္မတိုင္မီ ေသဆံုးသြားခဲ့ေသာ လူငယ္လူရြယ္အေျမာက္အမ်ားရွိေသာ္ လည္း ယံုၾကည္အားထားႏိုင္သည့္ ကိန္းဂဏန္းအခ်က္အလက္မ်ားမရွိေပ။ မူးယစ္ေဆးစြဲမႈေၾကာင့္ မိသားစုမ်ားႏွင့္ ရြပ္ရြာလူထုမ်ားအၾကား ႀကံဳေတြ႔ရသည့္ ျပႆ      နာမ်ားသည္ မႀကံဳစဖူးထူးကဲ ျပင္းထန္လွသည္။ ကခ်င္အရပ္ဘက္လူ႔အဖြဲ႔အစည္း ကိုယ္စားလွယ္တစ္ဦးက “လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡေၾကာင့္ ေသ သြားတဲ့သူေတြထက္ မူးယစ္ေဆး၀ါးနဲ႔ ဆိုင္တဲ့ျပႆနာေတြေၾကာင့္ ေသသြားတဲ့ ကခ်င္ေတြပိုမ်ားတယ္”ဟု ေျပာဆိုခဲ့သည္။

ဒုတိယအခ်က္အေနျဖင့္ ဤျပႆ      နာရပ္မ်ားကို ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းရန္ ႀကိဳးစားသည့္ လက္ရွိမူ၀ါဒမ်ား ေအာင္ျမင္ မႈမရွိေၾကာင္း ရွင္းရွင္းလင္းလင္းေတြ႔ျမင္ေနရသည္။ ဤကဲ့သို႔ေသာ ေၾကကြဲ၀မ္းနည္းဖြယ္ရာ ကိစၥရပ္အေပၚ ဗဟိုအစိုးရႏွင့္ နယ္ခံအစိုးရမ်ား၏ အေရးယူေဆာင္ရြက္မႈ အလြန္အားနည္းလ်က္ရွိသည္။ လက္ရွိတရားေရးမူ ေဘာင္သည္ မူးယစ္ေဆး၀ါးသံုးစြဲသူမ်ားကို ရာဇ၀တ္ေၾကာင္းအရ အေရးယူျခင္းႏွင့္ ဖမ္းဆီးႏွိပ္ကြပ္မႈကို အ သားေပးလ်က္ရွိသည္။ တားဆီးႏွိမ္ႏွင္းေရးအဖြဲ႔မ်ား၏ ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းမႈမ်ားသည္ အမ်ားအားျဖင့္ မူးယစ္ေဆး ၀ါးသံုးစြဲသူမ်ား သို႔မဟုတ္ အေသးစားေရာင္း၀ယ္ေရးသမားမ်ားကိုသာ ပစ္မွတ္ထားလ်က္ရွိသည္။ ျခားနားခ်က္အေနျဖင့္ မူးယစ္ေဆး၀ါးကုန္သြယ္မႈအတြင္း ပါ၀င္ပတ္သက္ေနသည့္ အႀကီးစား မူးယစ္ေဆး၀ါးကုန္ကူးသူမ်ား၊ အဂတိလိုက္စားသည့္ အရာရွိမ်ား သို႔မဟုတ္ ျပည္သူ႕စစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားကိုုမူ မဆိုစေလာက္ပမာဏကိုသာ ဖမ္းဆီးအေရးယူခဲ့ဖူးသည္။ ရလဒ္အေနျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ (အထူးသျဖင့္ေျမာက္ဖ်ားပိုင္းေဒသမ်ားတြင္) အက်ဥ္းေထာင္လူဦးေရ အမ်ားစုသည္ မူးယစ္ေဆး၀ါးသံုးစြဲသူမ်ားျဖစ္လာၾကသည္။

မူးယစ္ေဆး၀ါးကုသေရးဆိုုင္ရာ အရင္းအျမစ္ႏွင့္ ၀န္ေဆာင္မွဳမ်ားမွာလည္း အလြန္္ပင္မလံုုမေလာက္ ျဖစ္လ်က္ရွိသည္။ ကခ်င္ျပည္နယ္တစ္ခုလံုးအတြက္ ေဆးျဖတ္ေပးသည့္ ၀န္ေဆာင္မႈရရွိႏိုင္ေသာ အစိုးရေဆးရံုႏွစ္ခုသာ ျမစ္ႀကီးနားႏွင့္ ဗန္းေမာ္၌ လည္ပတ္လ်က္ရွိၿပီး လက္ရွိအခ်ိန္ထိ အစိုးရဦးေဆာင္ ကမကထျပဳသည့္ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးဌာနတစ္ခုတစ္ေလမွွ် လည္ပတ္ေနျခင္းမရွိေပ။ ျခံဳငံုေျပာရမည္ဆိုပါက ႏိုုင္ငံေတာ္၏ အေရးယူေဆာင္ရြက္မႈသည္ ၀န္ေဆာင္မွဳအပိုုင္းတြင္ အလြန္တရာ အားနည္းေသာ္လည္း အျခားတစ္ဖက္တြင္မူ ေက်ာက္စိမ္း၊ သစ္ ႏွင့္ ေရႊအပါအ၀င္ ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း ေပါၾကြယ္၀လ်က္ရွိသည့္ သဘာ၀သယံဇာတ အရင္းအျမစ္မ်ားကို ေခါင္းပံုျဖတ္အျမတ္ထုတ္ရန္ ေနရာယူလာသည့္ အေခ်ာင္သမား၀ါဒႏွင့္ စီးပြားေရးအက်ိဳးအျမတ္ကိုုသာ အသားေပး လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားစြာရွိေနသည္။

တတိယအခ်က္အေနျဖင့္ ႏိုင္ငံအတြင္း ဆက္လက္ျဖစ္ပြားေနသည့္ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡႏွင့္ မူးယစ္ေဆး၀ါး အၾကား မ်ားစြာဆက္ႏြယ္ပတ္သက္လ်က္ရွိသည္။ ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာျမင့္ေအာင္ ျပည္တြင္းစစ္ျဖစ္ ပြားလာခဲ့ၿပီးေနာက္ ပဋိပကၡအတြင္း ပါ၀င္ပတ္သက္လ်က္ရွိသည့္ အဖြဲ႔အစည္းအမ်ားအျပားသည္ မိမိတို႔၏ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔မ်ားႏွင့္ စစ္ေရးလႈပ္ရွားမႈမ်ားကို ေငြေၾကးေထာက္ပံ့ရန္အတြက္ မူးယစ္ေဆး၀ါးကုန္သြယ္ မႈအေပၚ အားထားခဲ့ၾကသည္။ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း အႀကီးမားဆံုးျပႆနာရပ္တစ္ခု ျဖစ္ေနၿပီး အစိုးရဌာနေပါင္းမ်ားစြာႏွင့္ တပ္မေတာ္ကိုယ္စားလွယ္အမ်ားအျပားသည္လည္း မူးယစ္ေဆး၀ါးကုန္ သြယ္ေရးမွ အက်ိဳးအျမတ္ရရွိေနၾကသည္။ ေနာက္ဆက္တြဲရလဒ္အေနျဖင့္ မူးယစ္ေဆး၀ါးထုတ္လုပ္သူမ်ားႏွင့္ ကုန္ကူးသူမ်ားသည္ အာဏာပိုင္မ်ား၏ တရား၀င္ခြင့္ျပဳခ်က္ရသကဲ့သို႔ ယူဆလာရသည္။

တပ္မေတာ္မွ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံျပဳထားသည့္ ျပည္သူ႔စစ္တပ္ဖြဲ႔အမ်ားအျပားသည္ အမ္ဖီတမင္းႏွင့္ ဘိန္း ျဖဴထုတ္လုပ္ေရးႏွင့္ ကုန္သြယ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား၌ ထဲထဲ၀င္၀င္ ပါ၀င္ပတ္သက္လ်က္ရွိသည္ဟု ျမန္မာအစိုးရအ ရာရွိမ်ားက တိုးတိုးတိတ္တိတ္ ၀န္ခံခဲ့ၾကသည္။ သို႔ရာတြင္ မူးယစ္ေဆး၀ါးထက္စာလွ်င္ လံုျခံဳေရးကို အဓိကဦး စားေပးလ်က္ရွိသည့္ တပ္မေတာ္ႏွင့္ ဆက္ဆံေရးက အဆိုပါ ျပည္သူ႔စစ္တပ္ဖြဲ႔မ်ားကို မည္သူမွ် တိုု႔ထိ၍မရေအာင္ ကာကြယ္ေပးလ်က္ရွိသည္။ ယင္းျပည္သူ႔စစ္ တပ္ဖြဲ႔အမ်ားစုမွာ မည္သည့္ႏိုင္ငံေရး ရည္မွန္းခ်က္မွ်မရွိဘဲ ေသာင္တင္ေရမက် အေနအထားကို ထိန္းသိမ္း၍ စီးပြားေရးကိုု ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္လ်က္ရွိသည္။ အခ်ိဳ႕ေသာ ျပည္သူ႔စစ္တပ္ဖြဲ႔ေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ႏွင့္ ၂၀၁၅ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ လႊတ္ေတာ္အမတ္အေနျဖင့္ပင္ ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္ျခင္း ခံခဲ့ၾကသည္။

အျခားတစ္ဖက္တြင္လည္း မူးယစ္ေဆး၀ါးကုန္ကူးမႈအတြက္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔မ်ားကိုု ေခါင္းပံုခ်သည့္ အေလ့အက်င့္ရွိေနသည္။ ယင္းတို႔ထဲမွ အခ်ိဳ႕အဖြဲ႔အစည္းမ်ားသည္ အားေကာင္းသည့္ မူးယစ္ေဆး၀ါး ဆန္႔က်င္ေရးမူ၀ါဒမ်ားကို ေရးဆြဲေဖာ္ေဆာင္လ်က္ရွိၿပီး ႏိုင္ငံ၏ လူမႈေရးႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးျပႆ      နာရပ္မ်ားကို ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းရန္အတြက္ ဒီမိုကေရစီအေျခခံမူမ်ားအေပၚ မူတည္သည့္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုအျဖစ္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲရန္ ေတာင္းဆိုေနၾကသူမ်ားျဖစ္သည္။ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကို ေတာင္းဆိုလ်က္ရိွသူမ်ားအား ဤကဲ့သို႔ ခြဲျခားပစ္ပယ္မႈသည္ နယ္ခံရပ္ရြာလူထုမ်ားအတြက္ စိတ္ပ်က္အားေလ်ာ့ေစခဲ့ၿပီး ႏိုင္ငံအတြင္းရွိ မူးယစ္ေဆး၀ါး ျပႆ      နာရပ္မ်ားကို ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းရန္၊ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား၏ နစ္နာဆံုးရႈံးမႈမ်ားႏွင့္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ားကို အေလးေပးနားေထာင္ရန္ႏွင့္ ေရရွည္တည္တံ့ခိုင္ၿမဲသည့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရရွိေအာင္ ေဖာ္ေဆာင္ရန္ ကိစၥရပ္တို႔ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ဗဟိုအစိုးရ၏ ရိုးသားေျဖာင့္မတ္မႈအေပၚ အေလးအနက္ေမးခြန္းထုတ္လာခဲ့ၾကသည္။

ဤက်ရႈံးမႈေနာက္ခံကို ဆန္႔က်င္ရန္အတြက္ ကခ်င္ျပည္နယ္လူထုက ျပႆ      နာမ်ားကိုု မိမိတို႔ကိုယ္တိုင္ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းရန္ ဆံုးျဖတ္ခဲ့သည္။ ကခ်င္ႏွစ္ျခင္းခရစ္ယာန္အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (KBC) အဖြဲ႔၀င္မ်ား၏ ဦးေဆာင္ကမကထျပဳမႈျဖင့္ ပတ္ဂ်ဆန္ကို ထူေထာင္ခဲ့ၾကသည္။ သို႔ရာတြင္ လႈပ္ရွားမႈသည္ တစ္ရွိန္ထိုး အရွိန္အဟုန္ရလာခဲ့ၿပီး KBC၏ ကနဦး လုပ္ေဆာင္ခ်က္ထက္ပင္ ေက်ာ္လြန္၍ ေထာက္ခံမႈတစ္ခဲနက္ရရွိလာခဲ့သည္။ ပတ္ဂ်ဆန္လႈပ္ရွားမႈ၏ ေက်ာ္ၾကားမႈမွာ ပစ္ပယ္ခံရျခင္းႏွင့္ ထိေရာက္မႈမရွိေသာ မူးယစ္ေဆး၀ါးေရးရာမူ၀ါဒမ်ားအေပၚ ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း ေနထိုင္လ်က္ရွိသည့္ ရပ္ရြာလူထုမ်ား၏ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ စိတ္ပ်က္လက္ပ်က္ျဖစ္ျခင္းႏွင့္ ေဒါသတို႔စုေပါင္းရာမွ ထြက္ေပၚလာသည့္ရလဒ္ျဖစ္သည္။

ပတ္ဂ်ဆန္ကို ေထာက္ခံအားေပးသူမ်ားအေနျဖင့္ ေနာက္ဆံုး၌ ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း မူးယစ္ေဆး၀ါးျပႆ      နာကို အေရးယူေျဖရွင္းေပးသူမ်ား ေပၚထြက္လာၿပီဟူ၍ ၀မ္းသာေနၾကသည္။ သို႔ရာတြင္ ကခ်င္ျပည္ နယ္အတြင္းသာမက တစ္ႏိုင္ငံလံုးအႏွံ႔ ျဖစ္ပ်က္လ်က္ရွိသည့္ မူးယစ္ေဆး၀ါးသံုးစြဲမႈ၊ ထုတ္လုပ္မႈႏွင့္ ကုန္ကူးမႈ ဆိုင္ရာ ျပႆ      နာရပ္၏ မူလဇစ္ျမစ္အေၾကာင္းတရားမ်ားကို ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းမႈမျပဳဘဲ ျပႆ      နာအလြယ္တကူ ၿပီးဆံုးသြားႏိုင္မည္မဟုတ္ပါ။ မူးယစ္ေဆး၀ါးကုန္သြယ္မႈအတြင္း အားအနည္းဆံုးကြင္းဆက္မ်ားျဖစ္ေသာ မူးယစ္ေဆး၀ါးသံုးစြဲသူမ်ားႏွင့္ ဘိန္းစိုက္ေတာင္သူမ်ားကို ပစ္မွတ္ထား ျပစ္တင္ေ၀ဖန္ျခင္းႏွင့္ ျပစ္ဒဏ္ေပးမႈသည္ လူမႈေရးဆိုင္ရာ အေထာက္အပံ့မ်ား လိုအပ္လ်က္ရွိသည့္ ယင္းလူစုုမ်ားအတြက္ ျပႆ      နာႀကီးတစ္ခုျဖစ္ေနသည္။ အျပစ္ဒဏ္ေပးျခင္းသည္ ျပသနာ၏ ဇစ္ျမစ္ကို ေျပလည္သြားေစလိမ့္မည္ မဟုတ္ပါ။ ျပစ္ဒဏ္ေပးျခင္းသည္ ၎တို႔အား ပိုမိုေ၀ဒနာခံစားရေစျပီး ဆင္းရဲတြင္းမွ ကုန္းမထႏိုင္ေအာင္ တြန္းပို႔လ်က္ရွိသည္။ ယင္းအစား အစိုးရႏွင့္ သက္ဆိုင္ရာအစုအဖြဲ႕မ်ားအေနျဖင့္ ေနာက္ကြယ္မွ အမွန္တကယ္ ထိန္းခ်ဳပ္ေနသူမ်ား၊ မူးယစ္ေဆး၀ါးကုန္သြယ္မႈမွ အက်ိဳးအျမတ္ရရွိေနသည့္ အႀကီးစားကုန္သည္မ်ားႏွင့္ ယင္းတို႔ကို ေထာက္ပံ့ေပးလ်က္ရွိသူမ်ားကို ဦးတည္ပစ္မွတ္ထားသင့္သည္။

ျပႆ      နာရပ္မ်ားသည္ ေအာက္ေျခအဆင့္၌သာ ရပ္တန္႔ေနျခင္းမရွိေပ။ လြန္ခဲ့သည့္ လမ်ားအတြင္း ပတ္ဂ်ဆန္ ၏ စစ္ေရးဆန္ဆန္လႈပ္ရွားမႈမ်ားသည္ နယ္ခံလူထုမ်ားအၾကား ပဋိပကၡသစ္မ်ား ေပၚေပါက္လာေစႏိုင္သည့္ အ ရဲစြန္႔ရမႈမ်ားကို ျဖစ္ေပၚေစခဲ့သည္။ အထူးသျဖင့္ ကခ်င္ျပည္နယ္ရွိ ရွမ္းရပ္ရြာလူထုမ်ားက ကခ်င္ပတ္ဂ်ဆန္ အဖြဲ႔၀င္မ်ားမွ ၎တို႔၏ ရြာသူရြာသားမ်ားအား ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းမႈႏွင့္ တစ္ခါတစ္ရံ၌ လက္နက္ကိုင္ အတိုက္ အခံအဖဲြဲ႕ျဖစ္သည့္ ကခ်င္လြတ္လပ္ေရးအဖြဲ႔အစည္းသို႔ လႊဲေျပာင္းေပးျခင္းအေပၚ ေစာဒကတက္တိုင္ၾကားခဲ့ သျဖင့္ ရွမ္းႏွင့္ ကခ်င္ရပ္ရြာလူထုမ်ားအၾကားရွိ ရွိရင္းစြဲတင္းမာမႈမ်ားကို ပိုမိုအားေကာင္းလာေစခဲ့သည္။ ႏိုင္ငံ၏ သမိုင္းေၾကာင္းတစ္ေလွ်ာက္ အလြန္အေရးပါသည့္ ယခုလိုအခါသမယ၌ ဤကဲ့သို႔ေသာ ကိစၥရပ္မ်ိဳးသည္ အ လြန္အကဲဆတ္ၿပီး အထူးဂရုျပဳ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းရန္ လိုအပ္လ်က္ရွိသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ႏိုင္ငံေရးအသြင္ ကူးေျပာင္းမႈ ဆက္လက္ခရီးႏွင္ေနဆဲကာလမ်ိဳး၌ ပဋိပကၡမ်ားႏွင့္ လူထု၏ ထိခိုက္နစ္နာမႈမ်ားကို ပိုမိုဆိုးရြားလာ ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ျခင္းထက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ အားလံုးပါ၀င္ေရးကို အားေပးျမွင့္တင္ရန္ ပိုမိုအေရးႀကီးသည္။

ခ်ဳပ္၍ဆိုရေသာ္ ယေန႔ႏိုင္ငံအတြင္း ရင္ဆိုင္ႀကံဳေတြ႕ရလ်က္ရွိသည့္ စိန္ေခၚမႈမ်ားစြာထဲမွ ကခ်င္ျပည္နယ္ႏွင့္ အျခားေျမာက္ပိုင္းေဒသမ်ားရွိ မူးယစ္ေဆး၀ါးသံုးစြဲမႈ ပ်ံ႕ႏွံ႔က်ယ္ျပန္႔လာမႈကို အသိအမွတ္ျပဳရန္ အလြန္အေရး ႀကီးသကဲ့သို႔ မူးယစ္ေဆး၀ါးသံုးစြဲမႈႏွင့္ ထုတ္လုပ္မႈေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာသည့္ ျပႆ      နာမ်ား၏ ဆိုးရြားျပင္း ထန္မႈကို တုန္႔ျပန္ႏိုင္မည့္ မူ၀ါဒမ်ားကိုလည္း ေရးဆြဲထုတ္ျပန္ရန္ လိုအပ္လ်က္ရွိသည္။ ေအာင္ျမင္သည့္ မူ၀ါဒ မ်ားကို ေရးဆြဲေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ရန္အတြက္ ထိခိုက္ခံစားရသည့္ ရပ္ရြာလူထုမ်ားႏွင့္ ေဆြးေႏြးတိုင္ပင္၍ မူးယစ္ေဆး ၀ါးသံုးစြဲသူမ်ားႏွင့္ အသက္ရွင္ရပ္တည္ရန္အတြက္ ဘိန္းစိုက္ပ်ိဳးသည့္ ေတာင္သူမ်ားကိုလည္း ထည့္သြင္းပါ၀င္ ေစရန္ လိုအပ္သည္။

မူးယစ္ေဆး၀ါးသံုးစြဲမႈႏွင့္ ထုတ္လုပ္ျဖန္႔ျဖဴးမႈေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာသည့္ ဆိုးရြားေသာျပႆ      နာရပ္မ်ားကို ကိုင္ တြယ္ေျဖရွင္းႏိုင္မည့္ နည္းလမ္းမ်ားေရးဆြဲေဖာ္ထုတ္ရန္အတြက္ မတူညီသည့္ မဟာဗ်ဴဟာမ်ားအေပၚ အက်ယ္ တ၀င့္ ေဆြးေႏြးသံုးသပ္သည့္ စစ္မွန္ေသာစကား၀ိုင္းမ်ား ေဖာ္ေဆာင္ရန္လိုအပ္လ်က္ရွိသည္။ အျပည္ျပည္ဆိုင္ ရာ ‘မူးယစ္ေဆး၀ါးစစ္ပြဲမ်ား’ ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ႏိုင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ားက ရႈေထာင့္ တစ္ခုတည္းမွ ခ်ဥ္းကပ္သည့္ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မွ ဖယ္ခြာ၍ ႏွိပ္ကြပ္တင္းက်ပ္မႈအေပၚ အေျခခံသည့္ မဟာဗ်ဴ ဟာမ်ားသည္ ေျဖရွင္းခ်က္တစ္ခုမဟုတ္ဘဲ ျပႆ      နာကို ပိုမိုဆိုးရြားသြားေစလ်က္ရွိေၾကာင္း အသိအမွတ္ျပဳလာ ခဲ့ၾကသည္။ လတ္တေလာမွာပင္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ မူးယစ္ႏွိပ္ကြပ္မႈကို ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ လုပ္ေဆာင္လာခဲ့သည့္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကလည္း ေအာင္ျမင္မႈမရွိသည့္ သမိုင္းေၾကာင္းေနာက္ခံအရ မူးယစ္ေဆး၀ါးထိန္းခ်ဳပ္ေရး ႏွင့္ပတ္သက္၍ ခ်ဥ္းကပ္လုပ္ေဆာင္မႈပံုစံသစ္မ်ားကို စတင္စဥ္းစားလာၿပီျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတကာမဟာဗ်ဴဟာမ်ား ေျပာင္းလဲလာၿပီျဖစ္သကဲ့သို႔ ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း ဤကဲ့သို႔ေသာ စိတ္ပ်က္ဖြယ္ ေကာင္းသည့္ ေနာက္ထပ္‘မူးယစ္ေဆး၀ါးစစ္ပြဲ’တစ္ခု ထပ္မံဆင္ႏႊဲျခင္းသည္ အမွန္တကယ္ အေကာင္းဆံုးနည္းလမ္းဟုတ္မဟုတ္ ေမးခြန္းထုတ္ရန္ လိုအပ္သည္။

စိတ္အားတက္ဖြယ္ေကာင္းသည့္ သတင္းအေနျဖင့္ မူးယစ္ေဆး၀ါးသံုးစြဲမႈႏွင့္ ထုတ္လုပ္မႈေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာ သည့္ အဆိုးရြားဆံုးေသာ ျပႆ      နာရပ္မ်ားကို ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းရာ၌ ထိေရာက္ေအာင္ျမင္မႈရွိေၾကာင္း သက္ ေသျပလ်က္ရွိသည့္ အျခားေရြးခ်ယ္စရာ နည္းလမ္းေကာင္းမ်ားရွိေနျခင္းျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ားသည္ အဆိုပါနည္းလမ္းတစ္ခ်ိဳ႕ကို ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ စတင္က်င့္သံုးလ်က္ရွိၿပီး ယင္းႏွင့္ပတ္သက္၍ ေလ့လာႏိုင္ သည့္ အေတြ႕အႀကံဳမ်ားႏွင့္ ေထာက္ကူပစၥည္းကိရိယာ အမ်ားအျပားလည္းရွိေနၿပီျဖစ္သည္။ ေယဘုယ် အေန ျဖင့္ ေျပာရမည္ဆိုလွ်င္ ထိုကဲ့သို႔ေသာ မူ၀ါဒမ်ား၌ မူးယစ္ေဆး၀ါးသံုးစြဲသူမ်ားႏွင့္ တစ္ႏိုင္တစ္ပိုင္စိုက္ပ်ိဳးထြန္ ယက္သည့္ ဆင္းရဲသားေတာင္သူမ်ားကဲ့သို႔ေသာ ထိခိုက္ရန္ အလြယ္ကူဆံုးေသာသူမ်ားကို ျပစ္ဒဏ္ေပးျခင္း ထက္စာလွ်င္ ေထာက္ပံ့ကူညီသည့္ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားအေပၚ အေလးေပးေဖာ္ေဆာင္မႈမ်ား ပါ၀င္လ်က္ရွိသ ကဲ့သို႔ ရဲတပ္ဖြဲ႔ႏွင့္ တရားစီရင္ေရးဆိုင္ရာ အေရးယူေဆာင္ရြက္မႈမ်ားကိုလည္း အႀကီးစားမူးယစ္ေဆး၀ါးဆိုင္ရာ ျပစ္မႈမ်ားကိုသာ အဓိကထားကိုင္တြယ္သည့္ပံုစံသို႔ ဦးတည္ေျပာင္းလဲလ်က္ရွိသည္။

ဤအေတြ႕အႀကံဳမ်ားအေပၚ အေျခခံ၍ ေနာင္လာမည့္ႏွစ္မ်ားအတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ ေအာက္ေျခလူထုမ်ားအ တြက္ လိုအပ္လ်က္ရွိသည့္ အခ်က္မွာ ႏိုင္ငံတစ္နံတစ္လ်ားရွိ မူးယစ္ေဆး၀ါးသံုးစြဲသူမ်ားအတြက္ ထိေရာက္မွဳရွိျပီး မိမိဆႏၵအေလ်ာက္ခံယူႏုုိင္ေသာ ေဆး၀ါးကုသေရးႏွင့္ ၀န္ေဆာင္မႈမ်ားကို လိုအပ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရးကို ေလးစားလိုက္နာမွဳမ်ားႏွင့္အညီ ပံ့ပိုးေပးရန္သာ လိုအပ္သည္။ ထိုနည္းတူပင္ ဘိန္းစိုက္ပ်ိဳး ထုတ္လုပ္လ်က္ရွိသည့္ ရပ္ရြာလူထုအမ်ားစုသည္ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းသည့္ ဗ်ဴဟာအေနျဖင့္ ဘိန္းကို စိုက္ပ်ိဳးၾကျခင္း ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ယင္းေတာင္သူတစ္ဦးခ်င္းကို ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္း၍ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္း လုပ္ငန္းမ်ားကို ဖ်က္ဆီးမည့္အစား ၎တို႔၏ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးကို ဦးစားေပးျဖည့္ဆည္းေပးသင့္သည္။

ခ်ဳပ္၍ဆိုရေသာ္ ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း ႀကံဳေတြ႕ေနရသည့္ မူးယစ္ေဆး၀ါးကပ္ဆိုးသည္ ကုန္လြန္ခဲ့သည့္ အ တိတ္ကာလအတြင္း ေအာင္ျမင္မႈမရွိသည့္ မူးယစ္ေဆး၀ါးတိုက္ဖ်က္ေရး မူ၀ါဒမ်ား၏ အေရးေပၚ သတိေပးခ်က္ျဖစ္ၿပီး အနာဂတ္ကာလမ်ားတြင္ နယ္ခံလူထုမ်ားႏွင့္ မိတ္ဖက္ေဆာင္ရြက္ျခင္းျဖင့္ အားလံုးပူးေပါင္းပါ၀င္မႈရွိ၍ ႀကိဳတင္အသိေပး အေၾကာင္းၾကားမႈရွိသည့္ ထိမိလႊမ္းျခံဳမႈရွိေသာ အေရးယူ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ား ေဖာ္ေဆာင္ရန္ လိုအပ္လ်က္ရွိေၾကာင္း ႏိႈးဆာ္လိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။

ဤသံုးသပ္ခ်က္သည္ ဆြီဒင္မွ ရန္ပံုေငြေထာက္ပံ့ေပးထားသည့္ စီမံကိန္း၏ အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုျဖစ္သည္။

Ideas into movement

Boost TNI's work

50 years. Hundreds of social struggles. Countless ideas turned into movement. 

Support us as we celebrate our 50th anniversary in 2024.

Make a donation