ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ ဖြ႔ံၿဖိဳးတုိးတက္ဖုိ႔ ႀကိဳးစားေနၾကတဲ့ ကြၽန္မတုိ႔ေတြဟာ ဒီဒုကၡေတြ ေလ်ာ့ပါးေစဖုိ႔ အျမန္ဆုံး ႀကိဳးစားၾကရပါမယ္။ ကမၻာတဝွမ္းက ဖြံ႔ၿဖိဳးဆဲႏုိင္ငံေတြမွာ ကေလးေတြဟာ ထူးဆန္းတဲ့ ကုလုိ႔မရတဲ့ေရာဂါေတြေၾကာင့္ ေသေနရတာ မဟုတ္ပဲ၊ ႏွစ္ေပါင္းတစ္ရာေက်ာ္ကတည္းက ကုသႏုိင္တဲ့ ေဆးဝါး႐ွိၿပီးသား၊ ကေလးေတြမွာ ျဖစ္ေနၾက သာမန္အဖ်ားအနာေတြေၾကာင့္ ေသေနၾကရပါတယ္။ သူတုိ႔ဟာ ေနရာေရြးမွားၿပီး ေမြးဖြားလာခဲ့ၾကလုိ႔ ေသရတာလားလုိ႔ ေတြးစရာ ျဖစ္ရပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး မရမျခင္း၊ အားလုံးကုိ လႊမ္းျခံဳစီမံႏုိင္တဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္မ်ိဳး မ႐ွိမျခင္း ၊ လူမ်ိဳးဘာသာမေရြး ထိေရာက္တဲ့ သမား႐ုိးက် မိခင္နဲ႔ကေလး က်န္းမာေရးေစာင့္ေ႐ွာက္မႈကုိေပးမယ့္ စနစ္မ်ိဳး မ႐ွိမျခင္းေတြေၾကာင့္ ကေလးေတြဟာ ေသေနဦးမွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဝမ္းနည္းစရာ ေနာက္တစ္ခုကုိ ထပ္ေျပာရဦးမယ္ဆုိရင္ နယ္စြန္နယ္ဖ်ားက တုိင္းရင္းသားေတြဟာ က်န္းမာေရးက႑တစ္ခုမွာပဲ ေဘးဖယ္ခံထားရတယ္လုိ႔ ခံစားရတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ တုိင္းရင္းသားစာေပနဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈေတြကုိ ကန္႔သတ္ထားခဲ့တာဟာ ဗဟုိအစုိးရနဲ႔ တုိင္းရင္းသားေတြၾကား ပုိၿပီးေဝးကြာေစတဲ့ အေၾကာင္းရင္းတစ္ရပ္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အခု လက္႐ွိအေျခအေနမွာကုိ ႏုိင္ငံလုံးဆုိင္ရာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး စာခ်ဳပ္မွာ လက္မွတ္ထုိးမထားတဲ့ ေဒသက ကေလးေတြဟာ အစုိးရစစ္ စာေမးပြဲကုိ ေျဖဆုိခြင့္မရပဲ ျဖစ္ေနၾကရပါတယ္။ ဒီအတြက္ အက်ိဳးဆက္အေနနဲ႔ ေနာက္လူငယ္မ်ိဳးဆက္ တစ္ဆက္လုံးဟာ တုိင္းတပါးမွာ မဟုတ္ပဲ ကုိယ့္ႏုိင္ငံထဲမွာတင္ ခြဲျခားဆက္ဆံ ခံရတယ္လုိ႔ ခံစားေနၾကရပါတယ္။ လူအမ်ားကေတာ့ တန္းတူညီမွ်မႈ မ႐ွိျခင္းဟာ ပဋိပကၡနဲ႔ ဆက္စပ္ေနတယ္လုိ႔ ယူဆထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အထက္မွာေျပာခဲ့တဲ့ ဥပမာေတြကုိ ၾကည့္ရင္ တန္းတူညီမွ်မႈမ႐ိွျခင္းဟာ ႏုိင္ငံေတာ္ မူဝါဒေတြနဲ႔ ရံပုံေငြ ပံ့ပုိးမႈ အားနည္းတဲ့အတြက္၊ ဒါမွမဟုတ္ မ႐ွိတဲ့အတြက္ ျဖစ္လာရတဲ့ ဖြဲ႔စည္းတည္ေဆာက္ပုံအရ အၾကမ္းဖက္ျခင္းနဲ႔လည္း ဆက္စပ္ေနတယ္လုိ႔ ဆုိရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အတုိခ်ဳံး ေျပာရမယ္ဆုိရင္ ကြၽန္မတုိ႔ႏုိင္ငံမွာ ႐ွိေနတဲ့ မညီမွ်မႈေတြဟာ စစ္ပြဲေတြေၾကာင့္ မဟုတ္ဘဲ အျမန္ဆုံး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖုိ႔ လုိေနတဲ့၊ ကာလ႐ွည္ၾကာ ႐ွိေနခဲ့တဲ့ ႏုိင္ငံေတာ္ရဲ႕ တာဝန္ပ်က္ကြက္မႈေတြကုိ ထင္ဟပ္ေနတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
အနာဂတ္ကုိ ေမွ်ာ္ၾကည့္ၿပီး ေျပာရမယ္ဆုိရင္ သမုိင္းနဲ႔ခ်ီ ျဖစ္ေနခဲ့တဲ့ ဒီအားနည္းခ်က္ေတြနဲ႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအတြက္ အတားအဆီးေတြ အေၾကာင္းကုိ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးေရး စကားဝုိင္းမွာ ေသခ်ာ အေျဖ႐ွာၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကြၽန္မတုိ႔အားလုံးမွာ တာဝန္ကုိယ္စီ ႐ွိၾကပါတယ္။ ႏုိင္ငံေရးပါတီေတြ၊ လူမႈေရး အသင္းအဖြဲ႔ေတြ၊ ဘာသာေရး အသင္းအဖြဲ႔ေတြ၊ ေနာက္ၿပီး ကြၽန္မတုိ႔ႏုိင္ငံရဲ႕ ႏုိင္ငံေရးမွာ ခ်န္ထားလုိ႔မရတဲ့ လက္နက္ကုိင္ထားသူေတြ အားလုံး ပါဝင္ပါတယ္။ ဆက္စပ္ပတ္သက္ေနသူေတြ အားလုံးမပါဘူးဆုိရင္ ကြၽန္မတုိ႔ရဲ႕ အနာဂတ္ဟာ ေသြးကြဲျခင္းနဲ႔ အၾကမ္းနည္းနဲ႔ေျဖ႐ွင္းတဲ့ သံသရာဆုိးထဲမွာ ဆက္ၿပီးလည္ေနမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ႏုိင္ငံေတာ္မွာ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး အေျပာင္းအလဲေတြ အ႐ွိန္ျမႇင့္လာတဲ့အခါ၊ အေျပာင္းအလဲမွာ မပါပဲ ေဘးဖယ္ထား၊ ခ်န္ရစ္ထားခဲ့တယ္လုိ႔ ခံစားေနရတဲ့ ရပ္ရြာနဲ႔ အသုိင္းအဝုိင္းေတြၾကား ေနာက္ထပ္ မေက်နပ္ခ်က္အသစ္ေတြ အထုပ္အထည္နဲ႔ ျဖစ္လာမွာကုိေတာ့ ကြၽန္မ စုိးရိမ္ေနမိပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ဒီလုိကိစၥမ်ိဳးဟာ ေ႐ွာင္႐ွားလုိ႔ ရတဲ့ ကိစၥမ်ဳိး ျဖစ္ပါတယ္။ မေက်နပ္ခ်က္ အသစ္ေတြဟာ တန္းတူညီမွ်မႈ မ႐ွိတာနဲ႔ တဖန္ျပန္ျဖစ္ေနတဲ့ စစ္ေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေအာက္ေျခလူထု ေန႔စဥ္ၾကဳံေတြ႔ေနရတဲ့ ဒုကၡေတြကုိ ေျပလည္ေအာင္ ကူညီေျဖ႐ွင္းေပးဖုိ႔ လုိပါတယ္။ ဒါမွသာ ပုိ႐ႈပ္ေထြးနက္နဲတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုိ ကိစၥရပ္မ်ိဳးကုိ ႏုိင္ငံေတာ္အဆင့္မွာ အေျဖ႐ွာတဲ့အခါ ျပည့္ျပည့္ဝဝ အေထာက္အကူ ျဖစ္ႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
တကယ္တမ္းေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးပန္းတုိင္ကုိ အေထာက္အကူ ျဖစ္ေစႏုိင္တဲ့ နည္းလမ္းေတြ အမ်ားႀကီး ႐ွိပါတယ္။ ဥပမာ ပညာေရး၊ ေက်းလက္ က်န္းမာေရး၊ အမ်ိဳးသမီး ဖြံၿဖိဳးတုိးတက္ေရး၊ ကေလးသူငယ္ ကာကြယ္ေစာင့္ေ႐ွာက္ေရး၊ အသက္ေမြး ဝမ္းေက်ာင္းလုပ္ငန္းမ်ား တုိးတက္ေရး၊ လူငယ္မ်ားအတြက္ အခြင့္အလမ္းမ်ား စတဲ့ကိစၥရပ္ေတြကုိ အာ႐ုံစူးစုိက္ၿပီး လုပ္ၾကရပါမယ္။တုိင္းရင္းသားေတြအတြက္ တရားမွ်တတဲ့ ဖက္ဒရယ္ ေျမယာဥပေဒ ေပၚထြက္လာႏုိင္ဖုိ႔ သိပ္အေရးႀကီးပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ဥပေဒျပဳေရး နည္းလမ္းကလည္း တုိင္းရင္းသားျပည္သူ ေတာင္သူလယ္သမားမ်ား ပါဝင္အၾကံျပဳႏုိင္တဲ့ လမ္းစဥ္ ျဖစ္ရပါမယ္။တန္းတူညီမွ်မႈ အေၾကာင္းကုိ ေျပာမယ္ဆုိရင္ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ျခင္းကိစၥကုိ ကြၽန္မတုိ႔ ခ်န္ထားလုိ႔မရပါဘူး။
ဒီကိစၥေတြဟာ အျပန္အလွန္ ဆက္စပ္ေန မွီခုိေနတဲ့ ကိစၥေတြလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီကိစၥတစ္ခုျခင္း ေကာင္းမြန္တုိးတက္လာျခင္းဟာ ရပ္ရြာနဲ႔ လူ႔အသုိက္အဝန္းကုိ ပုိမုိအားေကာင္းလာေစမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး အၾကမ္းနည္းနဲ႔ေျဖ႐ွင္းတဲ့ သံသရာကေန လြတ္ေျမာက္ေစမွာျဖစ္ၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးခရီးအတြက္ အေထာက္အပ့ံေကာင္းလည္း ျဖစ္လာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
နိဂုံးခ်ဳပ္အေနနဲ႔ ကြၽန္မ အေလးအနက္ထား ေျပာလုိတာကေတာ့၊ ျပည္သူေတြရဲ႕ ခုိင္မာတဲ့ ယုံၾကည္ခ်က္နဲ႔ ေမွ်ာ္လင့္ျခင္းေတြဟာ ႐ွည္လ်ားၿပီး ခက္ခဲၾကမ္းတမ္းလွတဲ့ ဒုကၡခရီးကုိ ခံႏုိင္ရည္႐ွိေအာင္ အင္မတန္အားႀကီးတဲ့ အေထာက္အပ့ံ ျဖစ္ခဲ့တယ္ ဆုိတာပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္မုိ႔ ကြၽန္မတုိ႔တေတြ ဒီေနရာမွာ လာဆုံတဲ့အခါ သူတုိ႔ရဲ႕ဆႏၵ၊ သူတုိ႔ရဲ႕ အသံေတြကုိ အျမဲသတိရေနၾကဖုိ႔ လုိပါတယ္။ ဘာသာေရး၊ လူမႈေရး၊ ႏုိင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ျဖစ္တဲ့ ကြၽန္မတုိ႔တေတြဟာ အေျပာင္းအလဲအတြက္ လမ္းသစ္ခင္းဖုိ႔၊ ရပ္ရြာနဲ႔ လူ႔အသုိင္းအဝုိင္းထဲက မညီမွ်မႈေတြကုိ ေျဖ႐ွင္းဖုိ႔၊ ျပည္သူေတြရဲ႕ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြကုိ ျဖည့္ဆည္းေပးဖုိ႔ တာဝန္ကုိယ္စီ ႐ွိေနၾကပါတယ္။ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ သုံးသပ္ဆင္ျခင္ျခင္းနဲ႔အတူ ႏွိမ့္ခ်ျခင္းလည္း ကြၽန္မတုိ႔ ႐ွိၾကရပါမယ္။ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ ေဆြးေႏြးဖလွယ္ျခင္းဟာ ကြၽန္မတုိ႔ တစ္သက္တာ က်င့္သုံးသြားရမွာျဖစ္ၿပီး၊ လူမ်ဳိးဘာသာမေရြး ရပ္ရြာအသုိင္းအဝုိင္းေတြအားလုံး ပါဝင္ၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ လူ႔အရင္းအျမစ္ အစြမ္းအစနဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္ေတြကုိ အားျပဳၿပီး ကြၽန္မတုိ႔ဟာ က႐ုဏာတရားျပည့္ဝတဲ့၊ သေဘာထားႀကီးၿပီး တုိးတက္တဲ့အျမင္႐ွိတဲ့၊ ေဆြးေႏြးဖလွယ္မႈကုိ အားေပးတဲ့ စံနမူနာယူရမယ့္ႏုိင္ငံ ျဖစ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ သေဘာထားေသးသိမ္ျခင္း၊ တုိးတက္မႈကုိျငင္းပယ္ျခင္း၊ သေဘာထားကြဲလြဲ ေသြးကြဲျခင္း စတဲ့ အစြန္းတရားေတြကုိ ကြၽန္မတုိ႔ ေ႐ွာင္ၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အတိတ္က အမွားေတြကုိ သင္ခန္းစာယူတတ္မယ္ဆုိရင္ ကြၽန္မတုိ႔ ေအာင္ျမင္ေအာင္ ႀကိဳးစားလုပ္ၾကရမယ့္ ကိစၥရပ္ေတြ အမ်ားႀကီး ႐ွိေနပါတယ္။
ဤေဆာင္းပါးသည္ ၂၁-၂၂ ႏို၀င္ဘာလ ၂၀၁၈၊ ေနျပည္ေတာ္တြင္ ဘာသာေပါင္းစုံ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အၾကံေပးအဖြဲ႔မွ ဦးစီးက်င္းပေသာ အမ်ိဳးသားရင္ၾကားေစ့ေရးႏွင့္ ျမန္မာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတုိးတက္ေရး ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ “တုိင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစုမ်ား အားလုံးအတြက္ တန္းတူအခြင့္အေရးႏွင့္ တာဝန္ယူျခင္း” ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ ေဒၚလဖုိင္ဆုိင္းေရာ္ဧ။္ တင္ျပေဆြးေႏြးမႈကို အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ေဖာ္ျပျခင္းျဖစ္သည္။
ဤေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ျမန္မာအစိုးရကိုယ္စားလွယ္မ်ား၊ အမ်ိဳးသားလက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ ့မ်ား၊ ပါလီမန္၊ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ့အစည္းမ်ားႏွင့္ အစိုးရမဟုတ္ေသာ ျပည္တြင္းအဖြဲ့အစည္းမ်ား တက္ေရာက္ခဲ့ၾကသည္။ ေဆြးေႏြးသူမ်ားတြင္ ႏိုင္ငံေတာ္၏အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၊ ကရင္အမ်ဳိးသားအစည္းအ႐ံုး(KNU) ဥကၠ႒ ေစာမူတူးေစးဖိုး ႏွင့္ ရိုမန္ကတ္သလစ္ ရန္ကုန္ဂိုဏ္းခ်ဳပ္ ခ်ားလ္စ္ဘို တို့ပါ၀င္ခဲ့ၾကသည္။
ေဒၚလဖုိင္ဆုိင္းေရာ္သည္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ရာမြန္မက္ေဆးေဆးဆုရွင္ျဖစ္ၿပီး၊ ေမတၱာဖြံ႕ၿဖိဳးေရး ေဖာင္ေဒးရွင္းႏွင့္ ဧရာ၀တီ (Airavati) လူမႈေရးအဖြဲ႕တုိ႕ကုိ တည္ေထာင္ခဲ့သူ ျဖစ္ပါသည္။ သူမသည္ ၂၀၁၆၊ ၂၀၁၇ ႏွင့္ ၂၀၁၈ ခုနစ္ - ၂၁ ရာစု ပင္လံုညီလာခံ ကိုယ္စားလွယ္တစ္ဦးလည္းျဖစ္သည္။
ဤေဆာင္းပါးသည္ ဆြီဒင္မွေထာက္ပံ့သည့္ TNI စီမံခ်က္တစ္ခု၏ အစိတ္အပုိင္းပင္ျဖစ္သည္။ ဤေဆာင္းပါးပါ အေၾကာင္းအရာမ်ားသည္ တင္ျပေဆြးေႏြးသူ ၏ အာေဘာ္သာျဖစ္သျဖင့္ မည္သည့္အေျခအေနတြင္မွ် အလွဴရွင္မ်ား၏ ရပ္တည္ခ်က္သေဘာထားအျဖစ္ မွတ္ယူေစျခင္းမျပဳေစလိုပါ။