တစ္ေက်ာ့ျပန မူလအေျခအေနဆိုးသို႔ ျပန္လည္ဆိုက္ေရာက္လာသည့္ ေရႊႀတိဂံေဒသ

Publication date:

 

TNI ၏ ေရႊႀတိဂံေဒသအတြင္းရွိ တရားမ၀င္မူးယစ္ေဆး၀ါးေစ်းကြက္အေပၚ ႏိႈက္ႏိႈက္ခၽြတ္ခၽြတ္ေလ့လာဆန္းစစ္ခ်က္အရ ဘိန္းစိုက္ပ်ိဳးထုတ္လုပ္မႈ ႏွစ္ဆခန္႔ျပန္လည္ျမင့္တက္လာသည့္အျပင္ ေထာင္သြင္းအက်ဥ္းခ်ခံထားရသူ မ်ားျပားလာၿပီး အေသးစားတစ္ႏိုင္တစ္ပိုင္ ေတာင္သူငယ္ေလးမ်ားအေပၚ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ႏွိပ္ကြပ္လ်က္ရွိေၾကာင္း ေတြ႔ရွိခဲ့ရသည္။ ဤအစီရင္ခံစာအတြင္း ေအာင္ျမင္ခဲ့ျခင္းမရွိသည့္ အာဆီယံေဒသ ‘မူးယစ္ကင္စင္ေရး’ မဟာဗ်ဴဟာ၏ က်ဆံုးမႈကို အေသးစိတ္အခ်က္အလက္မ်ားျဖင့္ တင္ျပထားၿပီး ခ်ဥ္းကပ္လုပ္ေဆာင္မႈအသစ္ လိုအပ္လ်က္ရွိေၾကာင္း မီးေမာင္းထိုးျပထားပါသည္။

About တစ္ေက်ာ့ျပန

Publication type
Report
Part of series
Special Reports

ျမန္မာ၊ ထိုင္းႏွင့္ လာအိုႏိုင္ငံ သံုးခုဆုံသည့္ ေရႊႀတိဂံေဒသႏွင့္ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ားျဖစ္သည့္ တရုတ္ႏွင့္ အိႏိၵယႏိုင္ငံမ်ားရွိ တရားမ၀င္မူးယစ္ေဆး၀ါးေစ်းကြက္မ်ား၌ အေျပာင္းအလဲေပါင္းမ်ားစြာ ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။ ဤအစီရင္ခံစာအတြင္း ယင္းအေျပာင္းအလဲမ်ားကို အေသးစိတ္မွတ္တမ္းတင္ထားျခင္းျဖစ္ၿပီး လံု႔လ၀ိရိယေကာင္းသည့္ ေဒသတြင္းသုေတသီအဖြဲ႔မွ ခက္ခက္ခဲခဲကြင္းဆင္းေကာက္ယူခဲ့သည့္ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားအေပၚ အေျခတည္၍ ျပဳစုထားျခင္းျဖစ္သည္။ ဆယ္စုႏွစ္တစ္ခုစာမွ် ဘိန္းစိုက္ပ်ိဳးထုတ္လုပ္မႈ ေလ်ာ့က်လာခဲ့ၿပီးေနာက္ ႏွစ္ဆခန္႔ ျပန္လည္ျမင့္တက္လာခဲ့သည့္အျပင္ အထူးသျဖင့္ မက္အမ္ဖီတမင္းအမ်ိဳးအစား စိတ္ၾကြေဆး(ATS) ထုတ္လုပ္သံုးစြဲမႈပါ ျမင့္တက္လာခဲ့သည္။ မူးယစ္ေဆး၀ါးတားဆီးႏွိမ္ႏွင္းေရး အဖြဲ႕အစည္းမ်ားသည္လည္း ၂၀၁၅ ခုႏွစ္အမီ မူးယစ္ကင္းစင္သည့္ ေဒသႀကီးျဖစ္ေရးဟူသည့္ ေအာင္ျမင္ႏိုင္ေျခမရွိေသာ ရည္မွန္းခ်က္အေပၚ အေျခခံသည့္ မူ၀ါဒမ်ားကို လက္ခံက်င့္သံုးရန္ စဥ္ဆက္မျပတ္ ဖိအားေပးခံေနရသည္။

ဤအစီရင္ခံစာ၌ က်န္းမာေရး၊ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတည္ေဆာက္ေရးႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရးတို႔ကို ဦးစားေပးသည့္ မူးယစ္ေဆး၀ါးေရးရာ မူ၀ါဒမ်ားအျဖစ္ ေျပာင္းလဲက်င့္သံုးရန္ ေဆြးေႏြးတင္ျပထားျခင္းျဖစ္သည္။ မူးယစ္ေဆး၀ါးႏြံနစ္လ်က္ရွိသည့္ အထိခိုက္လြယ္ဆံုးေသာသူမ်ားကို ျပစ္မႈေၾကာင္းအရ အေရးမယူဘဲ ေျဖေလွ်ာ့ေပးသည့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ငန္းမ်ားအတြင္း ပါ၀င္ေစျခင္းျဖင့္ ေဒသတြင္းမူးယစ္ေဆး၀ါးေရးရာ မူ၀ါဒမ်ားကို အဖိုးနည္း၀န္ပါ၍ ေရရွည္တည္တံ့ခိုင္ၿမဲေစႏိုင္ပါသည္။ ယင္းလုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားအတြင္း မွ်တမႈမရွိသည့္ ျပစ္မႈႏွင့္ျပစ္ဒဏ္မ်ားကို ပယ္ဖ်က္ျခင္း၊ အာနိသင္ေပ်ာ့ေပ်ာင္းသည့္ ေဆး၀ါးအမ်ိဳးအစားမ်ားကို စာရင္းထုတ္ပယ္ျခင္း၊ မျဖစ္မေနလိုအပ္သည့္ ေဆး၀ါးမ်ားကို ရယူသံုးစြဲႏိုင္ေအာင္ ဦးစားေပးေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ တားဆီးႏွိမ္ႏွင္းေရးလုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ သံုးစြဲသည့္ အရင္းအျမစ္မ်ားကို လူထု၀န္ေဆာင္မႈမ်ား၊ ေျပာင္းလဲဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးႏွင့္ အႏၱရာယ္ေလွ်ာ့ခ်ေရးလုပ္ငန္းမ်ား၌ ေျပာင္းလဲသံုးစြဲ၍ ေဆး၀ါးကုသမႈခံယူရန္ လိုအပ္သူမ်ားကို အေထာက္အထားအေျချပဳ ဆႏၵအေလ်ာက္ကုသမႈခံယူႏိုင္သည့္ ၀န္ေဆာင္မႈမ်ား ေပးအပ္ျခင္းတို႔ ပါ၀င္လ်က္ရွိသည္။

၂၀၁၅ ခုႏွစ္အမီ မူးယစ္ကင္းစင္သည့္ အာဆီယံေဒသျဖစ္ရန္ ရည္မွန္းသည့္ စိတ္ကူးသည္ ယုတၱိက်ျခင္းမရွိသျဖင့္ တရားမ၀င္မူးယစ္ေဆး၀ါးေစ်းကြက္အား ပေပ်ာက္ေအာင္ တိုက္ဖ်က္မည့္အစား အႏၱရာယ္အနည္းဆံုးနည္းလမ္းျဖင့္ ထိထိေရာက္ေရာက္ စီမံခန္႔ခြဲႏိုင္ရန္အတြက္ မူ၀ါဒဆိုင္ရာ ရည္မွန္းခ်က္ပန္းတိုင္မ်ားႏွင့္ အရင္းအျမစ္မ်ားကို အႏၱရာယ္ေလွ်ာ့ခ်ေရး မဟာဗ်ဴဟာ ေရးဆြဲအေကာင္အထည္ေဖာ္ရာ၌ ေျပာင္းလဲအသံုးခ်သင့္သည္။ ဤအစီရင္ခံစာအတြင္း တစ္ေက်ာ့ျပန္ဘိန္းစီးပြားေရးႏွင့္ က်ယ္ျပန္႔လာသည့္ စိတ္ၾကြေဆး(ATS)ေစ်းကြက္တို႔ႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ အေထာက္အထားမ်ားသာမက လက္ရွိအခ်ိန္ထိ အျပင္းအထန္ ႏွိပ္ကြက္သည့္ပံုစံျဖင့္ က်င့္သံုးလာခဲ့သည့္ မူးယစ္ေဆး၀ါးတားဆီးႏွိမ္ႏွင္းေရး ခ်ဥ္းကပ္လုပ္ေဆာင္မႈမ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာသည့္ ေနာက္ဆက္တြဲဆိုးက်ိဳးသက္ေရာက္မႈမ်ားအားလံုးႏွင့္ ေရြးခ်ယ္စရာမရွိေအာင္ ေခ်ာင္ပိတ္ႏွိပ္ကြပ္ျခင္းသည္ တာ၀န္မဲ့လြန္းရာက်ေၾကာင္း ေရးသားတင္ျပထားျခင္းျဖစ္သည္။