စတုတၳအႀကိမ္ေျမာက္ ဘိန္းစိုက္ေတာင္သူမ်ားညီလာခံ သေဘာထားထုတ္ျပန္ခ်က္ လြိဳင္ေကာ္၊ ကယားျပည္နယ္၊ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ေမလ ၇ ရက္ေန႔

Publication date:

ကယားျပည္နယ္၊ ရွမ္းျပည္နယ္ေတာင္ပိုင္း၊ ရွမ္းျပည္နယ္အေရွ႕ပိုင္း၊ ရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းႏွင့္ ကခ်င္ျပည္နယ္တို႔မွ ကယား၊ ကယန္း ရွမ္း၊ ပအို၀္း၊ လားဟူ၊ တအာင္း(ပေလာင္)၊ ကခ်င္ဘိန္းစိုက္ ေတာင္သူမ်ားႏွင့္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက ၎တို႔ ေန႔တဓူ၀ရင္ဆိုင္ေတြ႔ႀကံဳေနရသည့္ စိန္ေခၚမႈမ်ား ကို ေဆြးေႏြးတိုင္ပင္ရန္၊ အေတြ႔အႀကံဳမ်ားကို ႏွီးေႏွာဖလွယ္ရန္ႏွင့္ မိမိတို႔ ႀကံဳေတြ႔ရလ်က္ရွိသည့္ ျပႆနာရပ္မ်ားကို ေျဖရွင္းႏိုင္မည့္ နည္းလမ္းမ်ားကို ရွာေဖြေဖာ္ထုတ္ရန္ အတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ ကယားျပည္နယ္၏ ၿမိဳ႕ေတာ္လြိဳင္ေကာ္၌ အတူတကြ ေတြ႔ဆံုစည္းေ၀းခဲ့ၾကပါသည္။

Re-Asserting Control: Voluntary Return, Restitution and the Right to Land for IDPs and Refugees in Myanmar - cover

About စတုတၳအႀကိမ္ေျမာက္ ဘိန္းစိုက္ေတာင္သူမ်ားညီလာခံ သေဘာထားထုတ္ျပန္ခ်က္

Publication type
Report

ကၽြႏ္ုပ္တို႔အေနျဖင့္ ျပည္ေထာင္စုသမၼတ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရသစ္ထံသို႔ ေအာက္ပါအႀကံျပဳ ေထာက္ခံခ်က္မ်ားကို ေဆြးေႏြးတင္ျပအပ္ပါသည္။

ကၽြႏ္ုပ္တို႔အေနျဖင့္ အလြန္ဆင္းရဲက်ပ္တည္းလ်က္ရွိသျဖင့္ မိသားစုစား၀တ္ေနေရးေျဖရွင္းရန္ႏွင့္ သားသမီးမ်ား၏ ပညာေရးကို အေထာက္အကူျပဳေပးႏိုင္သည့္ အခြင့္အလမ္းမ်ားမရွိသည့္အျပင္ ရိုးရာအစဥ္အလာႏွင့္ ေဆးျဖစ္၀ါးျဖစ္အသံုးျပဳရန္အတြက္ ဘိန္းကို စိုက္ပ်ိဳးၾကရျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ကၽြႏ္ုပ္တို႔အေနျဖင့္ မူးယစ္ေဆး၀ါးေရာင္း၀ယ္ေဖာက္ကားရာ၌ ပါ၀င္ပတ္သက္ျခင္းမရွိသကဲ့သို႔ စီးပြားျဖစ္စိုက္ပ်ိဳးထုတ္လုပ္ေနသူမ်ားလည္း မဟုတ္သျဖင့္ ရာဇ၀တ္သားမ်ားလည္း မဟုတ္ပါ။

အစိုးရသစ္အေနျဖင့္ ေရရွည္တည္တံ့ခိုင္မာသည့္ အစားထိုးသီးႏွံအစီအစဥ္ႏွင့္ အသက္ေမြး၀မ္း ေက်ာင္းလုပ္ငန္းမ်ားကို မေဖာ္ေဆာင္ေပးႏိုင္သမွ် ကာလပတ္လံုး အတင္းအဓမၼ ဘိန္းတိုက္ဖ်က္ ျခင္းမ်ိဳးကို ေရွာင္ၾကဥ္သင့္သည္။ အထူးသျဖင့္ ဘိန္းရိတ္သိမ္းရာသီမ်ိဳး၌ တိုက္ဖ်က္ျခင္းခံရပါက အျခားသီးႏွံမ်ားစိုက္ပ်ိဳးရန္ ေနာက္က်သြားၿပီျဖစ္သကဲ့သို႔ ကၽြႏ္ုပ္တို႔အေနျဖင့္လည္း အရင္းအႏွီးႏွင့္ လုပ္အား စိုက္ထုတ္ခဲ့ရၿပီးျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အလြန္ဆံုးရံႈးနစ္နာရပါသည္။

ကၽြႏ္ုပ္တို႔အေနျဖင့္ ဘိန္းကို စီးပြားျဖစ္အႀကီးအက်ယ္ စိုက္ပ်ိဳးျခင္းမဟုတ္ပဲ အသက္ေမြး၀မ္း ေက်ာင္းလုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ စားနပ္ရိကၡာဖူလံုေရးဆိုင္ရာ ျပႆနာရပ္မ်ားကို ေျဖရွင္းရန္အတြက္သာ စိုက္ပ်ိဳးၾကရျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ထို႔ျပင္ အခ်ိဳ႕ေသာေဒသမ်ား၌ ရိုးရာအစဥ္အလာႏွင့္ ေဆး၀ါးဆိုင္ရာ ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ားအတြက္သာ ဘိန္းစိုက္ပ်ိဳးၾကျခင္းျဖစ္သည္။ သို႔ျဖစ္၍ ကၽြႏ္ုပ္တို႔ကဲ့သို႔ေသာ တစ္ႏိုင္တစ္ပိုင္ေတာင္သူမ်ားႏွင့္ စီးပြားျဖစ္အႀကီးအက်ယ္စိုက္ပ်ိဳးသူ/ သို႔မဟုတ္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူ မ်ားကို ခြဲျခားရႈျမင္ရန္ အလြန္အေရးႀကီးပါသည္။

ကၽြႏ္ုပ္တို႔၏ ဘိန္းခင္းမ်ားကိုသာ ဖ်က္ဆီးျခင္း၊ တံစိုးလက္ေဆာင္ေတာင္းခံျခင္းႏွင့္ တရားမ၀င္ အခြန္ေကာက္ခံျခင္းမ်ားကို ျပဳလုပ္မည့္အစား အစိုးရအေနျဖင့္ ရပ္ရြာဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေအာင္ ေဆာင္ ရြက္ႏိုင္မည့္ အေျခခံ၀န္ေဆာင္မႈမ်ားကို ေရရွည္ေထာက္ပံ့ေပးသင့္သည္။ အေျခခံလိုအပ္ခ်က္မ်ား ျဖစ္ေသာ စားနပ္ရိကၡာဖူလံုေရး၊ ပညာေရးႏွင့္ က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ ၀န္ေဆာင္မႈမ်ား၊ လွ်ပ္စစ္ ဓာတ္အား၊ လမ္း/တံတား၊ ေရႏွင့္ ဆက္သြယ္ေရးက႑ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္လာေအာင္ ျဖည့္ဆည္း ေထာက္ပံ့သင့္သည္။ အစိုးရအေနျဖင့္ အျခားအသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းလုပ္ငန္းပံုစံမ်ိဳးျဖင့္ ဘိန္းစိုက္ ေတာင္သူမ်ား ရပ္တည္ႏိုင္မည့္အခ်ိန္ထိ ကာလအတိုင္းအတာတစ္ခုသတ္မွတ္၍ ဘိန္းစိုက္ပ်ိဳးမႈကို ခြင့္ျပဳေပးသင့္သည္။ အစားထိုးသီးႏွံမ်ားသည္ ေဒသေရေျမအေနအထားႏွင့္ ကိုက္ညီမႈရွိရန္ လို အပ္သကဲ့သို႔ ခိုင္မာသည့္ေစ်းကြက္မ်ားလည္း အရန္သင့္ရွိရန္ လိုအပ္သည္။

အစိုးရအေနျဖင့္ တည္ဆဲမူးယစ္ေဆး၀ါးဥပေဒမ်ားကို ျပန္လည္သံုးသပ္၍ ပတ္သက္ဆက္ႏြယ္သူ အားလံုး သေဘာတူလက္ခံႏိုင္သည့္ မူ၀ါဒမ်ိဳး ေရးဆြဲျပ႒ာန္းရန္ လိုအပ္သည္။ ယင္းသို႔ေရးဆြဲျပင္ ဆင္ရာတြင္လည္း ေဒသခံေတာင္သူမ်ား၏ သေဘာထားမ်ားကို နားေထာင္၍ ဦးစြာေဆြးေႏြးတိုင္ ပင္ရန္ လိုအပ္သည္။ မူ၀ါဒကို ေအာက္ေျခမွ အထက္ခ်ဥ္းကပ္လုပ္ေဆာင္မႈပံုစံျဖင့္သာ ေရးဆြဲျပင္ ဆင္သင့္ပါသည္။

ေျမယာလုပ္ပိုင္ခြင့္ အာမခံခ်က္မရွိျခင္းေၾကာင့္ အခ်ိဳ႕ေသာရပ္ရြာလူထုမ်ားက မိမိတို႔၏ အသက္ ရွင္ရပ္တည္ေရးနည္းလမ္းတစ္ခုအေနျဖင့္ ဘိန္းကိုမတတ္သာ၍ ေရြးခ်ယ္ရျခင္းျဖစ္သည္။ အစိုးရ သည္ တိုင္းရင္းသားမ်ားႏွင့္ ၎တို႔၏ထံုးတမ္းဓေလ့ဆိုင္ရာ ေျမယာလုပ္ပိုင္ခြင့္ အခြင့္အေရးမ်ားကို အသိအမွတ္ျပဳေပးသင့္သည္။ တည္ဆဲေျမယာဥပေဒသမ်ားကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲပစ္ရန္ လိုအပ္ပါ သည္။

ဘိန္းစိုက္ပ်ိဳးမႈအတြင္း အစဥ္အဆက္ ပါ၀င္ပတ္သက္လာခဲ့ၾကသည့္ အခ်ိဳ႕ေသာ ရပ္ရြာလူထုမ်ား အၾကား ပ်ံ႕ႏွံ႔အျမစ္တြယ္လ်က္ရွိသည့္ ရိုးရာအစဥ္အလာႏွင့္ ေဆးျဖစ္၀ါးျဖစ္ ဘိန္းအသံုးျပဳမႈကို အစိုးရမွ အသိအမွတ္ျပဳေပးေစလိုပါသည္။ တစ္ကိုယ္ေရသံုးစြဲမႈအတြက္ ဘိန္းကို ပမာဏအတိုင္း အတာ သတ္မွတ္၍ ခြင့္ျပဳေပးသင့္ပါသည္။ အစိုးရအေနျဖင့္ ေဒသတြင္းႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာေစ်းကြက္ရွိ ေဆး၀ါးကုသေရးႏွင့္ ထုတ္လုပ္ေရးအတြက္ ဘိန္းကို တရား၀င္လိုင္စင္ျဖင့္ စိုက္ပ်ိဳးထုတ္လုပ္ ႏိုင္မည့္ နည္းလမ္းမ်ားကို ကၽြႏ္ုပ္တို႔ႏွင့္အတူ ေဆြးေႏြးအေျဖရွာေပးေစလိုပါသည္။ ကမာၻတစ္လႊားရွိ အိႏိၵယ ကဲ့သို႔ေသာ အျခားႏိုင္ငံမ်ား၌ ထိုကဲ့သို႔ေသာ နည္းလမ္းမ်ားကို က်င့္သံုးလ်က္ရွိပါသည္။ သို႔ျဖစ္၍ ယင္းနည္းလမ္းမ်ားကို ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း၌ က်င့္သံုးႏိုင္ျခင္းရွိမရွိ စူးစမ္းေလ့လာရန္ ေတာင္းဆိုလိုပါသည္။

ကၽြႏ္ုပ္တို႔အၾကားရွိ အခ်ိဳ႕ေသာရပ္ရြာလူထုမ်ားသည္ ဆိုးရြားသည့္ မူးယစ္ေဆး၀ါးသံုးစြဲမႈ ျပႆနာ ရပ္မ်ားကို ေတြ႔ႀကံဳခံစားရလ်က္ရွိသည္။ ထိုကဲ့သို႔ေသာ ျပႆနာရွိသည့္ မူးယစ္ေဆး၀ါးသံုးစြဲသူ မ်ားအတြက္ အဓိပၸာယ္ျပည့္၀သည့္ က်န္းမာေရးႏွင့္ အျခားလိုအပ္ေသာ ၀န္ေဆာင္မႈမ်ားကို အစိုးရ မွ ေဖာ္ထုတ္ေပးအပ္ရန္ ေတာင္းဆိုလိုပါသည္။

ႏိုင္ငံၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ကၽြႏ္ုပ္တို႔မွ ေအာက္ပါအတိုင္း အႀကံျပဳေထာက္ခံလိုပါသည္။

ၿငိမ္းခ်မ္းေရးသည္ ကၽြႏု္ပ္တို႔အတြက္ အလြန္အေရးႀကီးသည္။ ကၽြႏ္ုပ္တို႔အမ်ားစုသည္ လက္နက္ ကိုင္ပဋိပကၡဒဏ္သင့္ ေဒသမ်ားတြင္ ေနထိုင္လ်က္ရွိသူမ်ားျဖစ္သည္။ ဤနယ္ေျမေဒသမ်ား၌ အျခားသီးႏွံမ်ား စိုက္ပ်ိဳးရန္အလြန္ခက္ခဲပါသည္။ ကၽြႏ္ုပ္တို႔နယ္ေျမေဒသမ်ားသည္ အစိုးရ၏ အေျခခံ၀န္ေဆာင္မႈမ်ားမရွိသည့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈေနာက္က်ေနေသာ ေဒသမ်ားျဖစ္သည္။ သို႔ျဖစ္ ၍ ကၽြႏ္ုပ္တို႔အား ႏိုင္ငံသားအခ်င္းခ်င္း တန္းတူညီမွ်သေဘာထားရန္ လိုလားပါသည္။ တန္းတူညီ မွ်မႈ မရွိသေရြ႕ ႏိုင္ငံအတြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးမရႏိုင္ပါ။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးမရွိသေရြ႕ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ရန္ မ ျဖစ္ႏိုင္ပါ။

မူးယစ္ေဆး၀ါးႏွင့္ ပဋိပကၡအၾကား ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ ဆက္ႏြယ္ပတ္သက္လ်က္ရွိသည္။ ကၽြႏ္ုပ္တို႔အ ေနျဖင့္ အစိုးရအရာရွိမ်ားႏွင့္ တပ္မေတာ္အပါအ၀င္ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ေပါင္းမ်ားစြာကို ဘိန္းခြန္ ေဆာင္ရပါသည္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္သည္ မူးယစ္ေဆး၀ါးဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္မ်ားေၾကာင့္ အ ေႏွာက္အယွက္ မျဖစ္သင့္ပါ။ အခ်ိဳ႕ေသာလက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားသည္ မူးယစ္ေဆး၀ါး ကုန္သြယ္မႈအတြင္း ပါ၀င္ပတ္သက္လ်က္ရွိပါသည္။ ျပည္သူ႔စစ္တပ္ဖြဲ႔မ်ား၏ ေရႊေခတ္ဟုပင္ ဆိုႏိုင္ပါသည္။ ၎တို႔ကို မူးယစ္ေဆး၀ါးထုတ္လုပ္ရန္ႏွင့္ ကုန္ကူးရန္အတြက္ တပ္မေတာ္မွ တရား၀င္လုပ္ပိုင္ခြင့္ေပးထားသကဲ့သို႔ ထင္မွတ္ရပါသည္။ မူးယစ္ေဆး၀ါးကုန္ကူးသူ အမ်ားအျပား သည္ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔အစည္းမ်ားႏွင့္ အခ်ိတ္အဆက္ရွိသည့္ လက္နက္ကိုင္ေဆာင္ထားသူမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ အခ်ိဳ႕ေသာ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္းမ်ားသည္ မူးယစ္ေဆး၀ါးဆန္႔က်င္ေရး မူ၀ါဒမ်ား ခ်မွတ္ထားကာ ကၽြႏ္ုပ္တို႔၏ ဘိန္းခင္းမ်ားကို လိုက္လံ ဖ်က္ဆီးလ်က္ရွိသည္။ ထိုကဲ့သို႔ေသာ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး အဖြဲ႔အ စည္းမ်ားသည္ မူးယစ္ေဆး၀ါးစီးပြားေရးအတြင္း ပါ၀င္ပတ္သက္လ်က္ရွိသည့္ ျပည္သူ႔စစ္မ်ားအျပင္ အျခားအဖြဲ႔အစည္းမ်ားႏွင့္လည္း တခါတရံ ထိေတြ႔တိုက္ခိုက္ေလ့ရွိသည္။

မူးယစ္ေဆး၀ါးတားဆီးႏွိမ္ႏွင္းေရး လုပ္ငန္းမ်ားအေနျဖင့္ မူးယစ္ေဆး၀ါး စီးပြာေရးအတြင္း ပါ၀င္ ပတ္သက္လ်က္ရွိသည့္ အဓိကဇာတ္ေကာင္မ်ားႏွင့္ အႀကီးစားမူးယစ္ေဆး၀ါးကုန္သည္မ်ားကို ဦး တည္ပစ္မွတ္ထားသင့္သည္။ လက္ေတြ႔၌ အစိုးရသည္ ထိုကဲ့သို႔ေသာ အႀကီးစားမူးယစ္ရာဇာမ်ား ကို မူးယစ္ေဆး၀ါး လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ကုန္ကူးခြင့္ျပဳထားၿပီး စား၀တ္ေနေရးအတြက္ ဘိန္းစိုက္ပ်ိဳး သူမ်ားကိုသာ ပစ္မွတ္ထားလ်က္ရွိသျဖင့္ လံုး၀မွားယြင္းေနပါသည္။ တစ္ႏိုင္တစ္ပိုင္ဘိန္းစိုက္ ေတာင္သူမ်ားႏွင့္ မူးယစ္ေဆး၀ါးသံုးစြဲသူမ်ားသည္ ရာဇ၀တ္သားမ်ား မဟုတ္ေသာေၾကာင့္ ထိုသို႔ ဆက္ဆံရန္ ထိုက္တန္သူမ်ား မဟုတ္ပါ။ မိမိတို႔၏ ေန႔တဓူ၀၀မ္းေရး ျပႆနာမ်ားကို ေျဖရွင္းရန္အ တြက္ အကူအညီလိုအပ္ေနသူမ်ားသာျဖစ္သည္။ .

ဤျပႆနာမ်ားအားလုံးကို ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းရန္အတြက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးစ ကား၀ိုင္း၌ မူးယစ္ေဆး၀ါးဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္မ်ားကို ေဆြးေႏြးအေျဖရွာမည့္ သီးျခားအစီအစဥ္တစ္ခု ထည့္သြင္းရန္ လိုအပ္သည္။ အစီအစဥ္မ်ားအတြင္း ဘိန္းစိုက္ေတာင္သူမ်ား၏ ကိုယ္စားျပဳပါ၀င္မႈ အျပည့္အ၀ရွိရန္ လိုအပ္ပါသည္။ ထို႔ျပင္ အဆိုပါေဆြးေႏြးပြဲမ်ား၌ ကၽြႏ္ုပ္တို႔၏ ျမန္မာႏိုင္ငံဘိန္းစိုက္ ေတာင္သူမ်ားညီလာခံ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားလည္း ကိုယ္စားျပဳပါ၀င္ခြင့္ရွိရန္ လိုအပ္သည္။

Ideas into movement

Boost TNI's work

While you're here please consider making a donation to support our work. We're committed to making our valued research available for use without charge but we need your help. If everyone reading this gave just €12 we could sustain our work for three years. 

Make a donation